Wójt Gminy określił Spółce zobowiązanie podatkowe w podatku od nieruchomości za 2006 r. opodatkowując całość posiadanej przez Spółkę elektrowni wiatrowej. Zdaniem Wójta Gminy siłownie wiatrowe stanowią funkcjonalną całość, na którą składają się obiekty budowlane (m.in. fundamenty, maszty, drogi) oraz urządzenia związane z tymi obiektami, zapewniające możliwość ich wykorzystywania zgodnie z przeznaczeniem, np. połączenia energetyczne, gondole z umieszczonymi w nich urządzeniami, skrzydła.

Spółka nie zgodziła się ze stanowiskiem Wójta Gminy wnosząc od wydanej decyzji odwołanie. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało jednak w mocy decyzję Wójta Gminy. Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie [WSA]. Spółka w skardze podtrzymała swoją argumentację, iż tylko części budowlane elektrowni wiatrowej mogą być opodatkowane podatkiem od nieruchomości.

WSA uchylił decyzje Wójta Gminy oraz Samorządowego Kolegium Odwoławczego, zgadzając się ze stanowiskiem Spółki. Argumentując swoje rozstrzygnięcie Sąd powołał się przede wszystkim na przepisy prawa budowlanego wskazując, że od 2005 roku zmianie uległa definicja budowli zawarta w ustawie Prawo budowlane, w której wprost wskazano, że budowlą są m.in. „części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców, elektrowni wiatrowych)”. Z definicji tej wynika, zdaniem WSA, że tylko części budowlane elektrowni wiatrowej podlegają podatkowi od nieruchomości.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie zgodziło się z wydanym przez WSA rozstrzygnięciem. W skardze kasacyjnej Kolegium podniosło, że nieuprawnione jest odwoływanie się wprost do definicji budowli w Prawie budowlanym z pominięciem definicji obiektu budowlanego zawartej w tej samej ustawie, z której wynika, że obiektem budowlanym jest m.in. budowla stanowiąca całość techniczno – użytkową wraz z urządzeniami i instalacjami. Co więcej Skarżący podkreślił, że istotne znaczenie przy określaniu przedmiotu opodatkowania jest także przeznaczenie obiektu budowlanego.

Rozstrzygnięcie NSA

W wyroku z 30 lipca 2009 r. NSA uznał, iż w przypadku elektrowni wiatrowych opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają jedynie części budowlane. Nie są więc opodatkowane elementy niebudowlane a więc na przykład urządzenia techniczne.

Uzasadniając swoje stanowisko NSA wskazał przede wszystkim, że elektrownia wiatrowa nie jest obiektem budowlanym. Skoro bowiem przepisy Prawa budowlanego wprost wskazują, że budowlą są m.in. części budowlane urządzeń technicznych w tym elektrowni wiatrowych, absurdalnym byłoby twierdzić, że obiekt budowlany (części budowlane) jest częścią innego obiektu budowlanego. Stosując zasady wykładni systemowej wewnętrznej, skoro budowlą są części budowlane urządzenia technicznego (elektrowni wiatrowej), to ten obiekt budowlany nie może składać się z innych obiektów budowlanych.

Co więcej takiej interpretacji przepisów nie zaprzecza pojęcie obiektu budowlanego, przez które rozumie się m.in. budowlę stanowiącą całość techniczno – użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Wymieniając w tym pojęciu instalacje i urządzenia ustawodawca tych pojęć nie zdefiniował. Nie odniósł ich również wprost do urządzeń technicznych i urządzeń budowlanych. Nieuzasadnione jest zatem twierdzenie, że urządzenia techniczne elektrowni wiatrowej, takie jak silnik, śmigła, komputer, są instalacjami i urządzeniami stanowiącymi całość techniczno – użytkową z budowlą, o których mowa w pojęciu obiektu budowlanego.

Podsumowując swoje stanowisko NSA stwierdził, że gdyby ustawodawca chciał, aby urządzenia techniczne, a więc i elektrownie wiatrowe, były uważane za budowlę, wówczas nie definiowałby jako budowli ich części budowlanych. Innymi słowy dla celów podatkowych budowla nie musi stanowić całości użytkowej, gdyż budowlą mogą być także same części budowlane urządzeń technicznych.

Komentarz

Komentowany wyrok jest bez wątpienia jednym z najważniejszych w tym roku rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego  dotyczących podatku od nieruchomości. Wyrok zasługuje na całkowitą aprobatę.

Zagadnienie, które było przedmiotem rozpoznania przed NSA odnosi się do istotnego problemu jakim jest opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budowli. Spór jaki toczy się wokół tego pojęcia związany jest przede wszystkim z zagadnieniem tzw. „całości techniczno – użytkowej”. Organy podatkowe twierdzą, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlega nie tyle budowla co konglomerat urządzeń oraz części budowlanych stanowiących całość techniczno – użytkową.

NSA w wyroku słusznie zauważył, że pojęcie całości techniczno – użytkowej odnosi się jedynie do niektórych a nie wszelkich urządzeń (w tym na przykład urządzeń technicznych) powiązanych z budowlą. Sąd wyraźnie wskazał, że w przypadku urządzeń technicznych opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają jedynie ich części budowlane (np. fundamenty, podpory itp.), a same urządzenia techniczne opodatkowaniu nie podlegają.

Choć rozstrzygnięcie NSA, odnosi się do elektrowni wiatrowych, ma ono istotne znaczenie dla wszystkich przedsiębiorców. Wyrok ten rozstrzyga bowiem wątpliwości dotyczące opodatkowania wszelkich skomplikowanych urządzeń technicznych wchodzących w skład prowadzonego przedsiębiorstwa, w tym oczywiście urządzeń powiązanych z budowlami. Podobnie zatem jak w przypadku elektrowni wiatrowych, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie powinny podlegać na przykład transformatory, zbiorniki technologiczne, elektrofiltry i inne urządzenia techniczne, które choć stanowią pewną całość użytkową, nie są budowlą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Analogicznie bowiem jak przy elektrowniach wiatrowych (w skład których wchodzą na przykład maszty, fundamenty będące budowlą w rozumieniu Prawa budowlanego jak również typowe urządzenia technicznie, takie jak silnik napędowy, śmigła, komputer, bez których elektrownia nie mogłaby działać) opodatkowaniu podlegać powinny jedynie części budowlane urządzeń technicznych. Bez znaczenia jest zatem powiązanie użytkowe urządzeń oraz budowli.

Należy mieć nadzieję, że wyrok ten wpłynie na zmianę podejścia organów podatkowych do tematu opodatkowania urządzeń technicznych podatkiem od nieruchomości, które bez wątpienia, jak słusznie zwrócił uwagę NSA, nie są opodatkowane podatkiem od nieruchomości.