Dają one prawo do udziału w zyskach (dywidendy) oraz udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o rachunkowości zakupione akcje ujmuje się w księgach rachunkowych według ceny nabycia, czyli wartości godziwej poniesionych wydatków powiększonych o związane z zakupem koszty (np. koszty prowizji maklerskich, prowizji za doradztwo, podatków i opłat) pomniejszone o przypadający odliczeniu podatek od towarów i usług. Jeżeli koszty transakcji zakupu są nieistotne w stosunku do zakupionych akcji można ująć je jako koszty finansowe okresu, w którym zostały poniesione, a akcje zaksięgować w cenie zakupu.

Nabywane akcje w zależności od przeznaczenia Spółka może  zakwalifikować jako inwestycje długoterminowe lub krótkoterminowe.
W przypadku, gdy Spółka zamierza utrzymywać akcje w celu korzystania z prawa do zysku lub sprawowania kontroli nad inną jednostką, zakupione akcje prezentowane będą jako inwestycje długoterminowe. Zakup akcji ujmuje się wówczas:

– WN Inwestycje długoterminowe – akcje
– MA Rachunek bankowy

Z kolei jeśli zakupione akcje miałyby posłużyć jedynie jako krótkoterminowa lokata kapitału, z zamiarem odsprzedania ich w ciągu roku, ujmuje się je następująco:

– WN Inwestycje krótkoterminowe – akcje
– MA Rachunek bankowy

Nabyte akcje mogą z różnych względów stracić lub zyskać na wartości. W przypadku akcji notowanych na giełdzie ich kurs stale się zmienia i określa tym samym bieżącą wartość. Sytuacja ekonomiczna spółek akcyjnych nienotowanych na GPW również może ulec zmianie. Wartość bieżącą takich akcji ustalić można jedynie na podstawie wyceny przedsiębiorstwa. Ma to znaczenie podczas ich wyceny na dzień bilansowy.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości w jednostkach nie podlegających obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego akcje zakwalifikowane jako inwestycje długoterminowe wycenia się zgodnie z art.28 ust. 1 pkt 3 w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej (rynkowej). Wartość w cenie nabycia może zostać przeszacowana do ceny rynkowej, zaś różnicę z przeszacowania należy rozliczyć zgodnie z art. 35 ust. 4, który nakazuje przeszacowanie wynikające ze wzrostu wartości akcji ująć na kapitale z aktualizacji wyceny:

– WN Odpis aktualizujący wartość akcji
– MA Kapitał z aktualizacji wyceny

Jeżeli akcje, których wartość  we wcześniejszych latach aktualizowana była zwiększając kapitał z aktualizacji wyceny, straciły na wartości, kolejna wycena zmniejsza ten kapitał. W sytuacji gdy odpis przewyższy kapitał z aktualizacji, jego nadwyżka ujmowana jest w kosztach finansowych.
Natomiast jeśli kolejna wycena ponownie zwiększałaby wartość akcji, jej różnicę odnosi się w przychody finansowe, ale także do wysokości wcześniej ujętej jako koszt finansowy, a pozostałą część ujmuje na kapitale z aktualizacji wyceny.
Z kolei akcje zakwalifikowane do inwestycji krótkoterminowych wyceniamy zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 5 ustawy:

1) według wartości godziwej (rynkowej) albo
2) według ceny nabycia nie wyższej niż wartość ustalona według ceny rynkowej (wartości godziwej) na dzień bilansowy.

W pierwszym przypadku odpis korygujący wartość akcji ujmuje się w ciężar kosztów finansowych:

– WN Koszty finansowe
– MA Odpisy aktualizujące wartość akcji

lub jako przychody finansowe:

– MA Przychody finansowe
– WN Odpisy aktualizujące wartość akcji

W przypadku wyboru drugiego modelu wyceny jeśli cena rynkowa jest niższa niż cena nabycia należy ująć odpis aktualizujący:

– WN Koszty finansowe
– MA Odpisy aktualizujące wartość akcji

Natomiast gdy cena rynkowa byłaby wyższa niż cena nabycia, to wartość bilansowa nie jest korygowana i pozostaje na poziomie ceny nabycia.