Art. 394 kc § 1 pełni rolę reguły interpretacyjnej w tym sensie, iż w braku odmiennego zastrzeżenia umownego (albo zwyczaju) pieniądze lub rzeczy wręczone przy zawarciu umowy należy interpretować jako zastrzeżenie zadatku. Innymi słowy, w przypadku braku wystarczających przesłanek przemawiających za odmiennym znaczeniem takiego zachowania uznaje się, iż zastrzeżono zadatek. W szczególności wręczenie pieniędzy lub rzeczy przy zawarciu umowy może stanowić tzw. zaliczkę tj. częściowe spełnienie świadczenia przez jedną ze stron przed nadejściem terminu jego wymagalności bądź przed otrzymaniem świadczenia od drugiej strony, jeśli takie zastrzeżenie zawarto w umowie albo interpretacja oświadczenia woli stron (zgodnie z wykładnią art. 65 kc) jednoznacznie wskazuje na taki właśnie zamiar.

Zachowanie polegające na wręczeniu pieniędzy lub rzeczy będzie interpretowane jako zadatek wtedy, gdy ich wręczenie nastąpi przy zawarciu umowy. Wręczenie pieniędzy lub rzeczy przed lub po zwarciu umowy wyłącza nakaz uznania takiego zachowania jako zastrzeżenie zadatku. W literaturze wskazuje się, iż termin „przy zawarciu umowy” należy interpretować elastycznie – w rezultacie przedmiot zadatku może być wręczony np. wraz z ofertą czy w toku rokowań.

Skutki prawne wręczenia zadatku polegają na tym, iż w razie niewykonania umowy po stronie wierzyciela powstaje uprawnienie do odstąpienia od umowy bez potrzeby wyznaczania dłużnikowi dodatkowego terminu. W przypadku skorzystania z tego uprawnienia, jeżeli wierzyciel był stroną otrzymującą zadatek, przysługuje mu prawo do jego zachowania. Jeżeli natomiast wierzyciel był stroną dającą zadatek, przysługuje mu roszczenie o zwrot w podwójnej wysokości.

W przypadku wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała. Jeżeli zaliczenie jest niemożliwe, zadatek ulega zwrotowi (art. 394 § 2 kc). W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo tyczy się sytuacji, gdy niewykonanie umowy nastąpiło na skutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności (art. 394 § 3 kc).