- strukturę organizacyjną – to mogą być wydziały, oddziały, komórki samodzielne np. ośrodek informatyczny, księgowość dział marketingu,
- elementy systemu ekonomicznego realizujące określone zadania w podmiocie np. przygotowanie produkcji, produkcja, ewidencja i rozliczanie procesów itp.,
- znaczenie ośrodka w działalności produkcji – wydzielić tam należy centra, gdzie podejmowanych jest dużo decyzji i ich skutki dotyczą także innych działań, widoczny jest ekonomiczny efekt działania danego ośrodka.
Wydzielanie ośrodków odpowiedzialności nie może być dokonywane w sposób dowolny i niekoniecznie muszą one pokrywać się z jednostkami organizacyjnymi, tworzonymi z punktu widzenia kryteriów funkcjonalnych, technicznych, kadrowych i innych. Warto przyjąć pewną logikę podziału odpowiedzialności za efekty działania między grupy wykonawców, przyjmując na przykład takie kryteria:
- miejsce wykonywania zadań,
- obszary sprzedaży produktów i kanały dystrybucji,
- wyposażenie w składniki rzeczowe, niezbędne do realizacji zadań,
- grupy produktów wytwarzanych w danej jednostce – istotna jest tutaj zwłaszcza skala działania,
- grupy nabywców (klientów),
- wykonywane funkcje gospodarcze – czy można je zamknąć w obszarze danego centrum,
- możliwości finansowania się centrum.
Dla każdego stworzonego centrum prowadzi się rachunek odpowiedzialności. Powierza mu się odpowiednie zasoby do wykorzystania (efektywnego, optymalnego z punktu widzenia i centrum i jednostki), ustala efektywność zarządzania powierzonym obszarem, przypisuje odpowiedzialność kierownikom, a następnie po upływie określonego czasu dokonuje rozliczenia.