Każda jednostka ma obowiązek realizacji podstawowych zadań narzuconych przez ustawę o finansach publicznych. Większość jednostek powierza szereg zadań utworzonym w ramach swojej działalności spółkom kapitałowym. Nadzór nad funkcjonowaniem spółek komunalnych jest podstawowym zadaniem każdej jednostki jednak doświadczenia wielu jednostek wykazują, że nie zawsze jest sprawowany w sposób efektywny.

Do podstawowych narzędzi nadzorczych należy zaliczyć następujące instrumenty:

• przygotowanie i korekta statutu spółki,
• wybór członków rady nadzorczej spółki,
• formowanie zarządu spółki,
• ocena sprawozdań finansowych spółki,
• opiniowanie planu operacyjnego i strategicznego spółki,
• opiniowanie polityki cenowej usług spółki,
• dbałość o przestrzeganie praw konsumentów,
• autoryzowanie działań związanych z majątkiem spółki,
• inne działania zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi.

Podstawowym celem nadzoru właścicielskiego jest dążenie do ciągłego podwyższania efektywności działania spółki. Jednak w przypadku spółek komunalnych należy pamiętać, że ich podstawowym działaniem jest realizacja potrzeb lokalnej społeczności. Zwiększenie efektywności najczęściej związane jest z maksymalizacją zysku, natomiast podstawowym elementem wpływającym na zwiększenie tego zysku są opłaty ponoszone przez członków lokalnej społeczności. Dlatego maksymalizacja zysku w tym przypadku może wiązać się wyłącznie z przestrzeganiem dyscypliny finansowej w zakresie ponoszonych w danej spółce kosztów. Natomiast zwiększenie efektywności działania spółek komunalnych należy rozpatrywać w innej niż wskaźnikowym rozumieniu (np. stopień dostępności do usług spółki zajmującej się dostawą energii cieplnej dla mieszkańców danej gminy).

Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

zobacz również:

• Ochrona zasobów a inwentaryzacja w JSFP
• Inwentaryzacja a efektywność gospodarowania majątkiem w JSFP