Potrącenie przedawnionych należności

Powyższe uprawnienie dotyczy sytuacji gdy obie wierzytelności są pieniężne (lub są to rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku), a ponadto gdy obie są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym.

Pytanie, czy do wierzytelności, które mogą być przedmiotem potrącenia zaliczają się także te należności, które na skutek upływu określonego przepisami czasu, stały się należnościami przedawnionymi. Odpowiedzi na powyższą kwestie udziela art. 502 kodeksu cywilnego, stanowiąc, że wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło.

Aby ustalić czy daną wierzytelność można potrącić z należnością drugiej osoby należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć na pytanie kiedy potrącenie stało się możliwe. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 września 2004r. w sprawie o sygn. akt I CK 141/04 orzekł, że „rozstrzygające znaczenie w rozumieniu art. 502 k.c. ma okoliczność, czy wierzytelność nie uległa przedawnieniu w chwili wystąpienia możliwości potrącenia. Możliwość ta następuje wówczas, gdy występują kumulatywnie wszystkie przesłanki jakie wymienia art. 498 § 1 k.c.”
Możliwość potrącenia następuje zatem każdorazowo w chwili, w której obie wierzytelności uzyskały cechy, pozwalające na uznanie, że nadają się do potrącenia. Tj. dłużnik nabył wierzytelność względem wierzyciela (bądź wierzyciel nabył wierzytelność względem swojego dłużnika) oraz obie wierzytelności stały się wymagalne. Jeżeli więc przedawnienie roszczenia nastąpiło w czasie, gdy wymagalna była już wierzytelność, z którą możliwe stało się potrącenie, to upływ czasu powodujący przedawnienie nie ma wpływu na możliwość złożenia stosownego oświadczenia o potrąceniu. Jeżeli natomiast wierzytelność, z którą miałoby dojść do kompensaty, powstała bądź stała się wymagalna już w tym okresie, w którym roszczenie stało się przedawnione, wówczas potrącenie nie będzie możliwe, a ewentualne oświadczenie w tym przedmiocie będzie bezskuteczne.

Dodaj komentarz