W dacie otwarcia spadku po zmarłym w 2001 r. ojcu Wnioskodawczyni otrzymała mieszkanie, co zostało potwierdzone w dniu 24 września 2001 r. postanowieniem Sądu Rejonowego. W dniu 29 maja 2008 r. na podstawie aktu notarialnego umową darowizny, Wnioskodawczyni przekazała udział wynoszący 1/2 części w ww. lokalu mieszkalnym na rzecz syna. Z powodu jego rażącej niewdzięczności darowiznę tę odwołała aktem notarialnym w dniu 6 września 2011 r. Następnie Sąd Rejonowy wyrokiem zaocznym z dnia 5 grudnia 2011 r. zobowiązał syna Wnioskodawczyni do złożenia oświadczenia woli o „powrotnym przeniesieniu udziału 1/2 części” na Jej rzecz. Wyrok ten uprawomocnił się w 2012 r. W 2015 r. z powodu ciężkiej choroby i koniecznych wydatków związanych z leczeniem, Wnioskodawczyni zmuszona została do sprzedaży udziału 1/2 części ww. lokalu na rzecz osoby trzeciej.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie -czy darowanie a następnie odwołanie darowizny 1/2 części lokalu mieszkalnego dla syna „niweczy” pięcioletni okres od czasu otwarcia spadku po ojcu i postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku?
Zdaniem Wnioskodawczyni, była właścicielem lokalu mieszkalnego od 2001 r. do dnia sprzedaży. W związku z tym jest zwolniona z zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia udziału wynoszącego 1/2 części w lokalu mieszkalnym.
Według Wnioskodawczyni, fakt darowania a następnie odwołania darowizny tego udziału, nie powinien zmieniać okoliczności, że była właścicielem tego udziału od 2001 r. W związku z tym, że odpłatne zbycie ww. części nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawczynię, powinna być zwolniona z zapłaty podatku od dochodu ze sprzedaży udziału wynoszącego 1/2 części w lokalu mieszkalnym.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu, ma moment ich nabycia.
Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Na podstawie art. 898 § 1 ww. ustawy darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.
Prawo odwołania darowizny stwarza dla darczyńcy możność pozbawienia obdarowanego korzyści i odzyskania jej z powrotem przez darczyńcę. Bez odwołania ani jedno, ani drugie nie może nastąpić, ale z drugiej strony samo odwołanie jako jednostronne oświadczenie woli, pochodzące od osoby, która przeniosła własność darowanej nieruchomości i nie jest jej właścicielem, nie przenosi prawa własności na darczyńcę. Nie ma bowiem przepisu, który by z określoną wyżej czynnością jednostronną łączył wprost skutek rzeczowy.
- w części nabytej w 2001 r. zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, a zatem nie stanowi źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- w części nabytej w 2012 r. zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, a zatem stanowi źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stąd też podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Komentarz:
W ocenie organów podatkowych, odwołanie darowizny powinno być traktowane równoznacznie z jej ponownym nabyciem (w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 PIT), a co za tym idzie, w przypadku jej ewentualnej sprzedaży, dla możliwości skorzystania ze zwolnienia w PIT, konieczny jest upływ 5 lat od końca roku, w którym dokonano odwołania darowizny.
Przedmiotowa interpretacja stanowi kolejny przejaw profiskalnego podejścia organów podatkowych do problematyki związanej z korzystaniem ze zwolnień w PIT w zakresie sprzedaży nieruchomości. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę zarówno regulacje wynikające z prawa cywilnego, jak również ugruntowaną praktykę organów podatkowych, stanowisko zaprezentowane w przedmiotowej interpretacji należy uznać za obowiązujące.