Pierwszą z nich jest korekta wartości bilansowej należności. Korekta rozumiana jako „urealnienie użytecznej” wartości należności upraszczając – zmniejszenie pierwotnej wartości należności do kwoty jaka może zostać odzyskana lub zamieniona na inny składnik aktywów. Najczęściej jednak realna wartość należności wynosi zero co oznacza, że należy utworzyć 100% odpis aktualizujący. W przypadku, gdy istnieje realnie wycenione i prawnie skuteczne (zabezpieczenie może zostać bezwarunkowo zrealizowane) należy wtedy uwzględnić to w procesie tworzenia odpisów aktualizujących (pomniejszyć odpis o wartość ostrożnie wycenionego zabezpieczenia).
Drugą funkcją odpisów aktualizujących wartość należności jest uwzględnienie skutków utraty wartości rachunku zysków i strat bieżącego okresu. Wszelkie należności, które po pewnym czasie klasyfikowane są jako wątpliwe zostały w momencie powstania zarachowane jako przychody i wykazane w rachunku zysków i strat. W momencie powzięcia informacji o utracie wartości należy niezwłocznie „skorygować” wynik finansowy poprzez utworzenie odpisu w ciężar kosztów. W przypadku, gdy przekwalifikowanie do należności wątpliwych i utworzenie odpisu nastąpi następnym okresie faktyczna korekta pierwotnego wyniku nie będzie miała miejsca. Zarachowane wcześniej przychody nie miały jednak wpływu na „wynik kasowy” i zostały przeksięgowane ostatecznie na konto – Fundusz Jednostki. Tworzony w ciężar kosztów odpis ostatecznie skoryguje również Fundusz Jednostki.
W przypadku, gdy w księgach jednostki występują należności wątpliwe, należy ewidencjonować odsetki „ustawowe” zwiększające wartość należności. Odsetki takie nie powinny jednak być ewidencjonowane jako przychody zgodnie z zasadą ostrożności. Zwiększona o odsetki wartość należności skutkuje dotworzeniem odpisu aktualizującego. Zapisy takie podwyższają obroty na kontach wynikowych jednak dla wyniku finansowego są neutralne. Rozwiązaniem może być pominięcie kont wynikowych poprzez ewidencjonowanie odsetek w korespondencji z kontem odpisów aktualizujących.
