1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen,
2) wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12,
3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło,
4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.
Podobnie jak dotychczas, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonywać się będzie pod warunkiem posiadania przez podatnika, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego tę fakturę wystawiono. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawniać będzie podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano (art. 29a ust. 13). Treść tego przepisu jest powtórzeniem obecnego art. 29 ust. 4a ustawy o VAT. Co do zgodności tego artykułu z przepisami unijnymi wielokrotnie wypowiadały się sądy administracyjne (m.in. WSA w Bydgoszczy z dnia 25 sierpnia 2010 r., I SA/Bd 473/10 uznał, że: „Warunek dotyczący wymogu posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej wynikający z art. 29 ust. 4a u.p.t.u. jest niezgodny z regulacjami wspólnotowego systemu podatku od wartości dodanej zawartego w Dyrektywie 112. Dotyczy to przede wszystkim zasady neutralności podatku od wartości dodanej oraz zasady proporcjonalności.”).
Z kolei organy podatkowe jednym głosem twierdziły, iż sam fakt wystawienia faktury korygującej nie jest wystarczający, by podatnik mógł dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Warunkiem bezwzględnym, dającym prawo do dokonania przedmiotowego obniżenia, jest, bowiem fakt posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta podatnika (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie – interpretacja z 29.03.2010r., sygn. IPPP1-443-175/10-4/EK).
Kwestię zgodności ww. art. 29 ust. 4a ustawy o VAT z dyrektywną ostatecznie rozstrzygnął ETS w wyroku z 26.01.2012r. (sprawa C-588/10). Stwierdził, że polski przepis, który uzależnia prawo do obniżenia podatku VAT od potwierdzenia, że kontrahent dostał korektę faktury, jest zgodny z unijną dyrektywą, ale podatnik powinien móc też udowodnić to w inny sposób. Zdaniem Trybunału ani zasada neutralności podatku od wartości dodanej, ani zasada proporcjonalności nie sprzeciwiają się takiemu wymogowi. Trybunał dodał jednak, że jeżeli podatnik nie może w rozsądnym terminie uzyskać tego rodzaju potwierdzenia albo jest to dla niego nadmiernie utrudnione, to nie można odmówić mu prawa do wykazania w inny sposób, że dochował należytej staranności, by upewnić się, iż nabywca ma korektę faktury i że zapoznał się z nią. Podatnik powinien mieć również prawo w inny sposób wykazać, że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury – dodał ETS.
Po wydaniu ww. wyroku ETS również polskie sądy administracyjne przejęły argumentację w tym zakresie. NSA w wyroku z 03.02.2012r., sygn. I FSK 589/11 stwierdził, że art. 29 ust. 4a i 4c ustawy o VAT należy interpretować w ten sposób, że obniżenie za dany okres rozliczeniowy podstawy opodatkowania, wynikającej z pierwotnej faktury, zależne jest od posiadania przez podatnika, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten okres, potwierdzenia, w dowolnej formie, otrzymania korekty faktury przez nabywcę towarów lub usług. Jeżeli jednak uzyskanie takiego potwierdzenia – w rozsądnym terminie – jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, to obniżenie podstawy opodatkowania jest możliwe, jeżeli podatnik wykazał, że dochował należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią oraz że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury. W tym celu mogą posłużyć kopie korekty faktury i pisma z przypomnieniem skierowane do nabywcy towarów lub usług celem wysłania potwierdzenia odbioru, dowody zapłaty lub przedłożenie dokumentów księgowych umożliwiających określenie kwoty rzeczywiście zapłaconej na rzecz podatnika z tytułu danej transakcji przez nabywcę towarów lub usług.
W związku z powyższym ustawodawca planuje zmiany w zakresie przypadków, w których podatnik nie będzie musiał otrzymać potwierdzenia odbioru korekty faktury. Analogicznie do obecnych rozwiązań warunku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej nie będzie się stosować w przypadku eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, dostawy i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju sprzedaży energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140 – 153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy (art. 29a ust. 14 pkt 1-3). Równocześnie proponuje się przepis, który realizuje tezy ww. wyroków ETS i NSA, zgodnie z którym warunku posiadania przez podatnika wymienionych potwierdzeń nie będzie się stosować w przypadku gdy uzyskanie potwierdzenia nie jest możliwe mimo udokumentowanej próby dostarczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca posiada wiedzę, że transakcja została zrealizowana na warunkach określonych w fakturze korygującej (art. 29a ust. 14 pkt 4). W takim przypadku obniżenie podstawy opodatkowania będzie następowało nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostaną spełnione warunki określone w art. 29a ust. 14 pkt 4 ustawy.
Ustawodawca nie precyzuje jaką dokumentację będzie musiał posiadać podatnik, aby mógł obniżyć podstawę opodatkowania. W uzasadnieniu do zmian Ministerstwo Finansów wskazało, że przykładowo taką dokumentacją może być korespondencja prowadzona pomiędzy kontrahentami co do warunków transakcji i udzielonego rabatu, jak również dokument potwierdzający przekaz środków pieniężnych przez podatnika swojemu kontrahentowi.
Zatem proponowane zmiany łagodzą warunek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej i nie zamykają podatnikowi drogi do obniżenia podstawy opodatkowania, gdy nie będzie posiadał potwierdzenia odbioru faktury korygującej.
