Przedmiotową materię regulują zasadniczo art. 87 oraz 87¹ kodeksu pracy, ustanawiając stosowne ograniczenia prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę. Celem powyższych unormowań jest realizacja zasady humanitaryzmu, poprzez umożliwienie dłużnikowi zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych pomimo prowadzenia egzekucji. Powyższa zasada doznaje jedynie wyjątku ze względy na potrzebę ochrony interesów osób alimentowanych przez dłużnika.

Ograniczenia przewidziane w obowiązujących przepisach z jednej strony ustanawiają kwotę wolną od potrąceń, która obligatoryjnie musi zostać wypłacona pracownikowi, a z drugiej strony określają jaka część wynagrodzenia pracownika może zostać zajęta (przy założeniu, że pracownik zarabia kwotę wyższą niż minimalne wynagrodzenie). Wysokość kwoty wolnej od potrąceń, a także udział podlegający zajęciu jest uzależniony od tego czy świadczenie na poczet, którego wynagrodzenie jest zajmowane należy do świadczeń alimentacyjnych czy też do innych kategorii.  Z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
4) kary pieniężne przewidziane w art. 108.

W przypadku zasadniczej większości egzekucji potrącenia na rzecz egzekwowanych należności są dokonywane do wysokości połowy wynagrodzenia. Wyjątkiem jest egzekucja świadczeń alimentacyjnych (alimenty i renty mające charakter alimentacyjny), gdzie ustawodawca zezwala na potrącenie trzech piątych wysokości wynagrodzenia. Przy egzekucji świadczeń alimentacyjnych nie występuje także kwota wolna od potrąceń. Jedynym ograniczeniem przy egzekwowaniu należności alimentacyjnych jest więc ww. wskazana granica 3/5 wynagrodzenia.

W przypadku pozostałych egzekwowanych należności (niealimentacyjnych) oprócz ograniczenia w postaci możliwości potrącenia ½ wynagrodzenia ustawodawca wprowadził także kwotę wolną od potrąceń, która nie podlega zajęciu. Kwotą wolną od potrąceń jest każdorazowo wynagrodzenie w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwota wolna od potrąceń ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych są potrącane z wynagrodzenia za pracę w odpowiedniej kolejności. Najpierw pracodawca potrąca sumy na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, a dopiero w drugiej kolejności, jeśli wynagrodzenie pracownika jest na tyle wysokie, można potrącić kwoty na pokrycie wszystkich innych należności nie będących świadczeniami alimentacyjnymi

Takiej samej ochronie jak zasadnicze wynagrodzenie za pracę podlegają:

• odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę z naruszeniem prawa – (por. wyrok SN z dnia 12 maja 2005 r., I PK 248/04)
• odprawa emerytalna oraz nagroda jubileuszowa – (por. wyrok SN z dnia 17 lutego 2004 r., I PK 217/03, )
• odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy – (por. wyrok SN z dnia 14 listopada 1996 r., I PKN 3/96)

Natomiast nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.