Faktura korygująca zmniejszająca podstawę opodatkowania lub podatek należny jest ujmowana co do zasady w miesiącu, w którym podatnik posiada potwierdzenie odbioru faktury korygującej (w dużym uproszczeniu).
Taka regulacja może prowadzić do powstania w danym miesiącu (kwartale, jeżeli podatnik rozlicza się kwartalnie) „ujemnej” kwoty podatku należnego. Sytuacja taka wystąpi, jeżeli łączna kwota korekty (zmniejszenia) podatku należnego wynikająca z faktur korygujących ujmowanych w danej deklaracji przewyższa kwotę podatku należnego wynikającą z bieżących transakcji opodatkowanych VAT.
Powstaje wówczas wątpliwość, jak należy wykazać w deklaracji VAT-7 kwotę „ujemnego” podatku należnego, a w konsekwencji, czy i jak można tę kwotę odzyskać. Wątpliwość wynika stąd, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie regulują sytuacji, w której powstaje „ujemna” kwota podatku należnego.
W mojej ocenie podatnicy mają pełne prawo do wykazania „ujemnej” kwoty podatku należnego w deklaracji VAT-7 (poprzez wykazanie kwoty podatku należnego w deklaracji ze znakiem minus) oraz do powiększenia o tę kwotę nadwyżki podatku naliczonego. Skoro bowiem przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają żadnych szczegółowych rozwiązań w tym zakresie, a z wzoru deklaracji VAT-7 nie wynika, że kwota podatku należnego musi być wyższa niż zero, to nie ma przeszkód, żeby w deklaracji VAT-7 pojawiała się ujemna kwota podatku należnego.
Z arytmetycznego działania wynika, że ujemna kwota podatku należnego powiększy kwotę nadwyżki podatku naliczonego. Nadwyżka podatku naliczonego, wykazywana w poz. 60, stanowi różnicę pomiędzy kwotą podatku należnego, wykazaną w poz. 46 deklaracji a kwotą podatku naliczonego, wykazaną w poz. 55. Ujemna kwota podatku należnego zwiększa tym samym kwotę nadwyżki podatku naliczonego (–a – b = a + b).
Inne rozwiązanie musiałoby się sprowadzać do przyjęcia, że kwota podatku należnego, wykazywana w deklaracji VAT-7 nie mogłaby być mniejsza niż zero. Jeżeli więc w wyniku korekt zmniejszenie podatku należnego prowadziłoby do powstania „ujemnej” kwoty podatku należnego, wówczas podatnik mógłby w deklaracji VAT-7 wykazać co najwyżej kwotę podatku należnego równą zero. To jednak zamykałoby podatnikowi drogę do odzyskania pozostałej, „ujemnej” części skorygowanego podatku należnego.
Obecnie organy podatkowe w zasadzie nie kwestionują poglądu, że „ujemny” podatek należny powiększa kwotę nadwyżki podatku naliczonego wykazywaną w danej deklaracji i podlega zwrotowi na zasadach przewidzianych dla zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. Przykładowo wskazać można na interpretację Ministra Finansów z dnia 12.04.2010 r. (sygn. IPPP1-443-28/10-3/BS).
Prawidłowość powyższego rozumowania potwierdzają również sądy administracyjne. Przywołać można choćby wyrok WSA w Warszawie z dnia 21.05.2009 r. (sygn. III SA/Wa 319/09), w którym Sąd stwierdził: „Zdaniem Sądu Skarżąca uwzględniając korekty faktur w miesiącu wskazanym w obowiązującym akcie prawnym (miesiąc otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta), mogła również w miesiącu tym zrealizować skutki związane z obniżeniem podatku należnego. Zauważyć bowiem należy, że skutki te wynikają z konieczności wykazania w deklaracji podatkowej określonych wartości, a również wskazane w deklaracji, wynikające z jej konstrukcji, działania arytmetyczne powodują, że ujemna wartość podatku należnego „przełoży się” niejako na kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.”
Obecnie organy podatkowe w zasadzie nie kwestionują poglądu, że „ujemny” podatek należny powiększa kwotę nadwyżki podatku naliczonego wykazywaną w danej deklaracji i podlega zwrotowi na zasadach przewidzianych dla zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. Przykładowo wskazać można na interpretację Ministra Finansów z dnia 12.04.2010 r. (sygn. IPPP1-443-28/10-3/BS).
Prawidłowość powyższego rozumowania potwierdzają również sądy administracyjne. Przywołać można choćby wyrok WSA w Warszawie z dnia 21.05.2009 r. (sygn. III SA/Wa 319/09), w którym Sąd stwierdził: „Zdaniem Sądu Skarżąca uwzględniając korekty faktur w miesiącu wskazanym w obowiązującym akcie prawnym (miesiąc otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta), mogła również w miesiącu tym zrealizować skutki związane z obniżeniem podatku należnego. Zauważyć bowiem należy, że skutki te wynikają z konieczności wykazania w deklaracji podatkowej określonych wartości, a również wskazane w deklaracji, wynikające z jej konstrukcji, działania arytmetyczne powodują, że ujemna wartość podatku należnego „przełoży się” niejako na kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.”