Zgodnie z art. 9 ust. 1 UoPIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody (w tym ze stosunku pracy), z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Dochodem ze źródła przychodów, jakim jest stosunek pracy, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym, z kolei przychodami z tego źródła są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Stosownie do art. 12 ust. 1 UoPIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Należy wskazać, iż przepisy UoPIT nie zawierają definicji nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1, jednakże rozumienie tego pojęcia zostało jednak wypracowane m.in. w uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt: FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt: FPS 1/06, w których Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. NSA wskazał, iż na gruncie tej ustawy, termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. Dodatkowo w uchwale z dnia 24 maja 2010 r. sygn. akt: II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy PIT.
Zgodnie z wnioskami Trybunału Konstytucyjnego nieodpłatne świadczenia pracodawcy na rzecz pracowników podlegają wyłączeniu lub zwolnieniu z opodatkowania podatkiem PIT w ściśle określonych przypadkach:
1) nie stanowią świadczenia nieodpłatnego, gdyż nie są świadczeniem spełnionym na rzecz pracownika w sposób dobrowolny,
2) nie stanowią świadczenia nieodpłatnego, gdyż nie stanowią korzyści majątkowej dla pracownika,
3) nie stanowią świadczenia nieodpłatnego dla pracownika, gdyż pracownikowi nie można przypisać korzyści majątkowej określonej w indywidualny sposób,
4) nie stanowią świadczenia nieodpłatnego w rozumieniu ustawy o PIT, gdyż stanowią powierzenie pracownikowi mienia pracodawcy,
5) stanowią świadczenie nieodpłatne, lecz zostały przez ustawodawcę zwolnione z opodatkowania PIT na mocy art. 21 ust. 1 UoPIT.
Wyrazem zmiany stanowiska MF są następujące zmiany interpretacji indywidualnych na podstawie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej stwierdzające nieprawidłowości interpretacji indywidualnych:
1) zmiana interpretacji indywidualnej z dnia 9 lipca 2015 r., znak: DD3.8222.2.268.2015.OBQ, dotycząca braku przychodu po stronie pracowników z tytułu świadczenia w postaci udziału w turnieju piłkarskim zorganizowanym nieodpłatnie przez pracodawcę,
2) zmiana interpretacji indywidualnej z dnia 23 lipca 2014 r., znak: DD3.8222.2.263.2015.CRS, dotycząca braku przychodu po stronie pracowników z tytułu świadczenia w postaci imprezy integracyjnej zorganizowanej nieopłatnie przez pracodawcę,
3) zmiana interpretacji indywidualnej z dnia 23 lipca 2014 r., znak: DD3.8222.2.265.2015.CRS, dotycząca braku przychodu po stronie pracowników z tytułu świadczenia w postaci możliwości korzystania z sali gimnastycznej zapewnionej nieodpłatnie przez pracodawcę;
Należy liczyć się w najbliższym czasie z kolejnymi zmianami interpretacji indywidualnych dokonywanych przez MF w zakresie nieopłatnych świadczeń na rzecz pracowników.
