Ustawodawca szczegółowo wymienia zakres tej umowy, nie będę jednak wkraczał w tym miejscu w obowiązki obdarowanego, bowiem mówimy tu o rozwiązaniu takiej umowy.
Rozwiązanie umowy dożywocia może nastąpić, gdy wzajemne relację między stronami, których poprawność jest niejako warunkiem tej umowy, ulegną pogorszeniu. Oczywiście mówię tu o takim pogorszeniu relacji, że „nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności” (art. 913 § 1 KC). W takim wypadku sąd może ostatecznie rozwiązać umowę o dożywocie, na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika.
W tym miejscu powstaje pytanie: czy skutki podatkowe wywoła sprzedaż nieruchomości, której dożywotnik stał się ponownym właścicielem, wskutek rozwiązania umowy dożywocia?
Otóż, odpowiedź brzmi, podobnie jak w wielu przypadkach: to zależy… Zależy od okoliczności i od czasu w jakim nastąpiło zbycie.
Mianowicie, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
Rozwiązanie umowy dożywocia może nastąpić, gdy wzajemne relację między stronami, których poprawność jest niejako warunkiem tej umowy, ulegną pogorszeniu. Oczywiście mówię tu o takim pogorszeniu relacji, że „nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności” (art. 913 § 1 KC). W takim wypadku sąd może ostatecznie rozwiązać umowę o dożywocie, na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika.
W tym miejscu powstaje pytanie: czy skutki podatkowe wywoła sprzedaż nieruchomości, której dożywotnik stał się ponownym właścicielem, wskutek rozwiązania umowy dożywocia?
Otóż, odpowiedź brzmi, podobnie jak w wielu przypadkach: to zależy… Zależy od okoliczności i od czasu w jakim nastąpiło zbycie.
Mianowicie, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
- nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
- prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Tym samym odpłatne zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym nieruchomość nabyto, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). W związku z tym w wypadku, gdy dożywotnik dokonana rozwiązania umowy dożywocia, a następnie w terminie krótszym niż 5 lat od rozwiązania przedmiotowej umowy, dokona sprzedaży danej nieruchomości, wówczas zobowiązany będzie do zapłaty podatku PIT.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.)
- Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20.05.2014 r. (IBPBII/2/415-180/14/MW)
Adrian Bogusławski – redaktor portalu TaxFin.pl, absolwent Wydziału Prawa i Administracji, kierunek: prawo oraz studiów podyplomowych z prawa podatkowego. Certyfikowany trener biznesu. Współpracował z najlepszą firmą szkoleniową w kraju (wg. rankingu "Book of Lists 2013”) m.in. przy projektach realizowanych dla Ministerstwa Finansów i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Obecnie pracuje w tym podmiocie, przy projektach realizowanych dla jednostki Ministerstwa Edukacji Narodowej. Ponadto współpracuje z jedną z kancelarii prawnych w zakresie obsługi podmiotów gospodarczych, ze szczególnych uwzględnieniem spółek kapitałowych. Autor wielu publikacji z zakresu prawa podatkowego, w szczególności z zakresu podatku VAT.
