Kolekcjonowanie monet może ale nie musi być neutralne od strony podatkowej. Powstanie obowiązku podatkowego zależy od dwóch czynników. Po pierwsze – okres czasu pomiędzy zakupem i sprzedażą elementu kolekcji. Po drugie – sprzedawanie monet może mieć charakter okazjonalny lub być nastawione na zysk.  Cennych informacji w tym zakresie dostarcza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2021 r. sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.357.2021.1.MAP:

Sprzedawanie monet – charakter inwestycyjny lub okazjonalny a PIT

„Zachowanie Wnioskodawczyni w odniesieniu do posiadanej kolekcji wskazuje bowiem na czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem(…) Nie są to działania o charakterze inwestycyjnym, ukierunkowane na osiągnięcie zysku, które są typowe dla podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą (…) w wyniku sprzedaży elementów kolekcji Wnioskodawczyni nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej.”

Powyższy fragment wskazuje, że należy odróżnić dwa przypadki – kolekcjonowanie dla samego kolekcjonowania, gdzie występuje niekiedy okazjonalna sprzedaż oraz obrót monetami w celach inwestycyjnych.

Jeśli ktoś jest kolekcjonerem, który okazjonalnie sprzedaje monety – co do zasady nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku PIT. Jednak obrót monetami celach zarobkowych to już pozarolnicza działalność gospodarcza, która powoduje obowiązek podatkowy.

Ze sprzedażą monety lepiej odczekać pół roku

Wspomniana interpretacja podatkowa opisywała przypadek sprzedaży elementów swojej kolekcji po upływie co najmniej kilkunastu miesięcy od nabycia. Należy jednak zwrócić uwagę na art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy PIT.  Ten przepis uznaje za źródło przychodu odpłatne zbycie rzeczy przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. Obowiązek podatkowy powstanie również wtedy, gdy sprzedaż miała charakter okazjonalny. Jeśli ktoś kupił monetę np. 15 marca, to powinien poczekać z jej sprzedażą co najmniej do 1 października, aby uniknąć opodatkowania w zakresie PIT.

Zakup monety a podatek PCC

Specyfika podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) polega na obciążeniu nabywcy, a nie sprzedawcy. Obowiązek podatkowy występuje, jeśli wartość sprzedanej rzeczy przekracza 1 tys. PLN. Jednak podatek PCC jest należny gdy żadna ze stron nie jest podatnikiem VAT. Nabywca monety o wartości powyżej 1 tys. zł musi zwrócić uwagę czy sprzedawca jest profesjonalnym przedsiębiorcą płacącym VAT, czy prywatną osobą nieskładającą deklaracji VAT.

Obowiązek zapłaty PCC (w wysokości 2% wartości monety) w praktyce wystąpi, gdy prywatny kolekcjoner zakupi od innego prywatnego kolekcjonera monetę o wartości powyżej 1 tys. zł. W takim przypadku należy złożyć w urzędzie skarbowym formularz PCC-3.