Prawo wieczystego użytkowania gruntu jest specyficznym prawem regulowanym przez ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) i ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm ).
Umowa prawa wieczystego użytkowania gruntu nie spełnia wymogów definicji leasingu finansowego w rozumieniu Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 17. Zgodnie z tym standardem „umowa leasingowa jest to umowa, na mocy, której w zamian za opłatę lub serię opłat, leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania danego składnika aktywów przez uzgodniony okres. Leasing finansowy jest, zatem umową, na mocy, której następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z tytułu posiadania aktywów. Ostateczne przeniesienie tytułu prawnego może, lecz nie musi nastąpić”.
Okres wieczystego użytkowania, mimo że może wynosić nawet 99 lat, może być uznany za nieistotny biorąc pod uwagę okres ekonomicznej użyteczności gruntu. Dodatkowo warto wskazać, że MSR nr 17 wymaga, by wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych na dzień rozpoczęcia leasingu wynosiła zasadniczo prawie tyle, ile wynosi łączna wartość godziwa przedmiotu leasingu. Trudno stwierdzić, że opłata wstępna i kolejne opłaty roczne powodują spłatę wartości całego gruntu. Dodatkowo musisz wziąć pod uwagę fakt, że opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów, za wyjątkiem pierwszej, nie są minimalnymi opłatami leasingowymi, ponieważ stanowią opłaty warunkowe. Oznacza to, że umowa wieczystego użytkowania gruntu może być klasyfikowana, jako umowa leasingu operacyjnego.
Standard przecież wskazuje, że” umowa leasingu operacyjnego to inna umowa niż umowa leasingu finansowego.”
Oznacza to, że opłaty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego należy ujmować, jako koszty metodą liniową przez okres leasingu. Standard pozwala również na zastosowanie innej systematycznej, jeżeli metody lepiej odzwierciedla ona sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez użytkownika. W kontekście tych zapisów opłaty miesięczne będą kosztami bieżącego okresu a opłata wstępna powinna być rozliczana w czasie.
Podstawa prawna
MSR 17