Amortyzacja ujawnionych wartości niematerialnych i prawnych

Z jednej strony, art. 16d ust. 2 zd. pierwsze wprost wskazywał, że „Składniki majątku, o których mowa w art. 16a-16c [a więc zarówno środki trwałe jak i WNiP – przyp. Autora], wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 9 ust. 1, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania”. W zdaniu drugim wskazywał zaś, że „Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4” – nie odnosząc się wprost do WNiP. Korespondowało to z art. 16h ust. 1 pkt 4 updop, który również wprost wskazywał datę rozpoczęcia amortyzacji jedynie ujawnionych środków trwałych. Na tej podstawie część dotychczasowych orzeczeń sądowych oraz interpretacji organów podatkowych nie pozwalała na amortyzację ujawnionych WNiP (m.in. NSA z 6 grudnia 2007 II FSK 1462/06).

NSA w wyroku z 6 listopada 2008 słusznie wskazał jednak, że zdanie drugie art. 16d ust. 2 updop nie może być rozumiane w oderwaniu od zdania pierwszego tego przepisu, które mówiąc o składnikach majątkowych odnosi się także do WNiP. Samoistne interpretowanie zdania drugiego prowadzi do sytuacji, że nie jasne jest co oznacza „późniejszy termin wprowadzenia” (tj. wprowadzenia do czego?). Cytując NSA: „ustawodawca nie stanowi o „późniejszym terminie wprowadzenia do ewidencji środka trwałego”, ale tylko o „późniejszym terminie wprowadzenia”, który to zwrot uzyskuje znaczenie dopiero w połączeniu z treścią zdania go poprzedzającego, w którym natomiast mowa jest niewątpliwie zarówno o środkach trwałych jak i wartościach niematerialnych i prawnych”. Wykładnia celowościowa i systemowa zaś wskazuje, że prawo do ujawnienia WNiP nie miałoby żadnego znaczenia, gdyby art. 16h ust. 1 pkt 4 nie uprawniał do odpisów amortyzacyjnych. Sformułowania „ujawniony środek trwały” obejmuje WNIP także w art. 16h ust. 1 pkt 4 przyznającym prawo do amortyzacji.

Orzeczenie NSA ma znaczenie m.in. dla podatników, którzy kupili przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną części, lecz w wyniku błędów w wycenie nie wykazali wartości firmy jako WNiP. Będą oni mogli ujawnić taką wartość firmy jako podlegająca amortyzacji WNiP.

Wyrok ma zastosowanie także na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która posiada przepisy o analogicznym brzmieniu.

Warto zaznaczyć, że nowelizacja updop usunęła powyżej przedstawione wątpliwości. Począwszy od 1 stycznia 2009 roku przepisy wprost wskazują na możliwość amortyzacji zarówno ujawnionych środków trwałych jak i ujawnionych WNiP. Z uzasadnienia nowelizacji wynika zaś, że wprowadzone zmiany mają charakter jedynie doprecyzowujący dotychczasowe brzmienie przepisów, co dodatkowo potwierdza słuszność wykładni zaprezentowanej przez NSA.

[page_break]

Dodaj komentarz