Konsekwencje nieuwzględnienia na fakturze numeru VAT UE nabywcy przez dostawcę wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów

Stan faktyczny

Spółka z siedzibą w Polsce nabywa określone towary od zagranicznego podmiotu z siedzibą w państwie członkowskim UE. Następnie towary te są transportowane przez inny podmiot mający siedzibę w tym państwie. W związku ze świadczeniem usługi transportowej unijny usługodawca wystawił fakturę, na której nie uwzględniono wartości VAT.

Na fakturze nie wskazano również numer VAT UE polskiej spółki, co w przypadku tej transakcji powodowałoby przeniesienie miejsca świadczenia na terytorium Polski (zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  [ustawa o VAT]). Polska spółka pomimo zarejestrowania na potrzeby rozliczeń wewnątrzwspólnotowych nie przekazała kontrahentowi swojego nr VAT UE.

W przedstawionym stanie faktycznym powstaje wątpliwość, który z podmiotów jest zobowiązany do opodatkowania transakcji, skoro z faktury wystawionej przez unijnego dostawcę nie wynika, że podatek z tytułu wyświadczonej usługi transportowej został przez niego rozliczony. W związku z faktem, iż w przypadku transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, przy jednoczesnym braku przekazania numeru VAT UE podmiotowi świadczącemu usługę – miejscem świadczenie tych usług jest miejsce rozpoczęcia transportu (art. 28 ust. 1 ustawy VAT) – również Spółka nie opodatkowała nabytego świadczenia.

Komentarz

Przepisy ustawy o VAT przewidują szczególne regulacje dotyczące opodatkowania wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o VAT „w przypadku transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, zwanego dalej „wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów”, miejscem świadczenia usługi jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna, z zastrzeżeniem ust. 3”.

Od powyższej zasady przewidziane zostało odstępstwo w sytuacji, gdy nabywca usługi podał świadczącemu wewnątrzwspólnotową usługę transportu towarów – numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę. W świetle art. 28 ust. 3 ustawy o VAT „miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy numer”.

Zasady opodatkowania wewnątrzwspólnotowych usług transportu towarów znajdujące się w ustawie o VAT stanowią odzwierciedlenie regulacji unijnych. Zgodnie z art. 47 Dyrektywy 112  „w przypadku jednak gdy usługa wewnatrzwspólnotowego transportu towarów jest świadczona usługobiorcom zidentyfikowanym do celów VAT w państwie członkowskim innym niż państwo rozpoczęcia transportu, uznaje się, że miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które nadało usługobiorcy numer identyfikacyjny VAT, pod którym usługa została dla niego wykonana.”

W literaturze przedmiotu podkreśla się, że przedstawiona zasada znajdzie zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy usługobiorca wskaże świadczącemu usługę transportu numer identyfikacyjny nadany w państwie członkowskim innym niż kraj rozpoczęcia transportu.

Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne należy uznać, że w przedstawionym stanie faktycznym miejscem świadczenia usług transportowych jest terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu. Spółka z siedzibą w Polsce nie podała bowiem, kontrahentowi numeru VAT UE, w związku z czym numer ten nie został umieszczony na fakturze wystawionej przez usługodawcę. W konsekwencji, w przypadku, o którym mowa powyżej, nie wystąpi przeniesienie miejsca świadczenia na terytorium Polski.

Podmiotem odpowiedzialnym za rozliczenie podatku w analizowanej sytuacji jest unijny kontrahent, który nie dysponując VAT UE, nie miał podstaw do tego, aby uznać iż obowiązek ten ciąży na polskiej spółce. W takiej sytuacji usługodawca z UE powinien opodatkować transakcje i uwzględnić wartość VAT na fakturze. W związku z powyższym brak jest podstaw do opodatkowania wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów w Polsce.

Na podstawie art. 97 ust. 10 ustawy o VAT podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT UE, dokonujące m.in. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, są zobowiązane do posługiwania się numerem VAT UE. W doktrynie podnosi się, że polscy podatnicy – nabywcy nie mogą „uciec” przed opodatkowaniem tych czynności.  Jednakże przepisy ustawy o VAT nie przewidują jakichkolwiek sankcji w przypadku, gdy podmiot, który mimo potwierdzonej rejestracji jako podatnik VAT UE, nie przekazał kontrahentowi swojego numeru VAT UE.

Wobec powyższego wydaje się, że brak jest podstaw do zakwalifikowania niepodania numeru VAT jako wykroczenia skarbowego zagrożonego karą grzywny. Co prawda art. 81 § 1 pkt 3 Kodeksu Karnego Skarbowego  stanowi, że wykroczeniem skarbowym podlegającym karze grzywny jest niepodanie numeru identyfikacji podatkowej lub podanie nieprawidłowego numeru identyfikacji podatkowej. Należy jednak zauważyć, że numer identyfikacji podatkowej i numer VAT UE służą do różnych celów i zgodnie z literalną wykładnią przywołanego przepisu wykroczenie odnosi się wyłącznie do numeru identyfikacji podatkowej.

Podstawa prawna: art. 28 ust. 1 oraz 3 ustawy o VAT

\"\"

1) Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.

2) Dyrektywa 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z dnia 11 grudnia 2006 r.) [Dyrektywa 112].

3) „Dyrektywa VAT pod redakcją Krzysztofa Sachsa, Romana Namysłowskiego”, wydawnictwo Lex a Wolters Kluwer bussines, Warszawa 2008, str. 368.

4) A. Bartosiewicz, R. Kubacki „VAT- Komentarz”, Lex a Wolters Kluwer business, wydanie 3, str. 410

5) Kodeks Karny Skarbowy z 10 września 1999 r. (Dz. U. Nr 111 poz. 765) [KKS],

Dodaj komentarz