Nieumorzone środki trwałe a koszty uzyskania przychodów

Warunkiem skorzystania z uprawnień wynikających z tej uchwały jest likwidacja nie w pełni umorzonych środków trwałych jeżeli utraciły przydatność gospodarczą z innej przyczyny niż zmiana rodzaju działalności.

W przedmiotowej sprawie podatnik dokonywał inwestycji w obcym środku trwałym wynajmując użytkowane pomieszczenia. Przypomnijmy, że inwestycją w obcych środkach trwałych jest działanie podatnika, odnoszące się do nie stanowiącego jego własności środka trwałego, zmierzające do jego ulepszenia.

Uchwała NSA rozstrzygnęła wątpliwości interpretacyjne w zakresie stosowania art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, na korzyść podatników.

Dotychczas w przedmiocie likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych prezentowane były dwa odmienne stanowiska. Zgodnie z pierwszym z nich argumentacja a contrario art. 16 ust. 1 pkt 6 CIT wskazuje na możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni zamortyzowanych środków trwałych w sytuacji gdy utraciły one przydatność gospodarczą z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności (wyrok NSA FSK 2169/04).
Drugi nurt (wyrok NSA II FSK 1661/09) skupia się na odrzuceniu z zakresu pojęcia straty wcześniejszego rozwiązania umowy najmu z uwagi na fakt utrzymania przydatności jako lokal użytkowy, nadawania się do wynajęcia.

Sąd rozpoczął swoje rozważania od ustalenia definicji straty i likwidacji. I tak strata obejmuje ubytek, szkodę poniesioną niezależnie od przedsiębiorcy jak i następstwo jego działań. Szerokie znaczenie nadane zostało także pojęciu likwidacji, której istotą jest usuwanie, pozbywanie się czegoś, wycofanie środka trwałego z ewidencji a także pozbycie się środka trwałego w następstwie pozostawienia poniesionych nakładów u wynajmującego. Zgodnie ze stanowiskiem sądu, nieracjonalny i nieekonomiczny jest warunek fizycznego unicestwienia środka trwałego jaki stawiały dotychczas organy podatkowe.

W przyjętej uchwale NSA przychylił się do pierwszej linii orzeczniczej stwierdzając, że na gruncie omawianego przepisu, z punktu możliwości podatkowego rozliczenia straty, kluczowym zagadnieniem jest przyczyna likwidacji środka trwałego. Jeżeli strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, które utraciły przydatność gospodarczą z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności to przypadek taki nie jest objęty wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów. NSA  przedstawił alternatywne podejście co do kwalifikacji wydatków do kosztów uzyskania przychodów stwierdzając tym samym, że powyższe nie oznacza automatycznie możliwości pomniejszenia przychodu w każdej sytuacji. W dalszym ciągu niezbędne jest udowodnienie, że dane nakłady zostały poniesione w sposób definitywny, racjonalny, gospodarczo uzasadniony oraz wykazanie związku wydatku z celem osiągnięcia przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Sąd słusznie zauważył, że strata w środkach trwałych nie jest  zdarzeniem, które można w sposób bezpośredni powiązać z przychodami w rozumieniu art. 15 CIT, natomiast często jest ona powiązana z sytuacjami mającymi miejsce w toku prowadzenia działalności gospodarczej, która sama  w sobie jest nakierowana na osiągnięcie przychodów.

Dodaj komentarz