Obejście prawa podatkowego w regulacjach zagranicznych

Regulacje te zmierzają do tego, aby przy respektowaniu woli stron, ukształtowanej na gruncie prawa cywilnego, nie dopuścić do nadużywania jej autonomii.

W szczególności zapobiegają one czynnościom prawnym mającym na celu ukrycie realizacji zysku, przeniesienia przedmiotów majątkowych lub przychodów. Przepisy dotyczące obejścia prawa podatkowego posiadają m. in. Niemcy, Szwecja,  Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Austria, Holandia.

We wszystkich wyżej wymienionych państwach klauzule obejścia prawa są skierowane przeciwko określonym zachowaniom podatników (np. obejście prawa przy fuzjach i podziałach spółek). Przykładowe regulacje w tych państwach przedstawiają się w następujący sposób:

– „nie uważa się za poszerzenie zakresu przedmiotu opodatkowania zaliczenie do niego działań podatnika, których udowodnionym celem jest uniknięcie podatku, a ich rezultat jest równoważny temu, który uzyskuje się w wyniku zdarzenia będącego przedmiotem opodatkowania” (Hiszpania),

– „nie jest dozwolone obejście prawa podatkowego poprzez nadużycie możliwości kształtowania prawa” (Niemcy),

– „uzyskanie korzyści podatkowej stanowi główną przyczynę, dla której zawarto umowę” (Szwecja)

– „obejście prawa ma miejsce w sytuacji, gdy forma prawna nieodpowiednia do rzeczywistego charakteru transakcji lub zdarzenia” (Finlandia).

W obecnym stanie prawym polskie przepisy nie zawierają klauzuli obejścia prawa podatkowego. Organy podatkowe nie mają również prawa do powoływania się w sprawach podatkowych na regulacje cywilnoprawne dotyczące obejścia prawa, czyli na art. 58 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, iż czynność prawna sprzeczna z ustawą lub zasadami współżycia społecznego albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna. Jednakże w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak również doktrynie prawa podatkowego przyjęto, iż zakres prawny art. 58 k.c. uniemożliwia jego stosowanie na gruncie prawa podatkowego.

Dodaj komentarz