Zmiany przepisów dotyczące zamówień publicznych w zakresie usług niepriorytetowych

Dla możliwości właściwego stosowanie przepisów ustawy, istotne znaczenie ma podział usług na priorytetowe i niepriorytetowe. Zgodnie z obowiązującymi powszechnie przepisami prawa, zarówno na gruncie przepisów krajowych jak i wspólnotowych, reżimem udzielania zamówień w całości objęte są zamówienia na usługi priorytetowe, których wykazy zawarte zostały w załącznikach II A do dyrektywy klasycznej oraz XVIIA do dyrektywy sektorowej. Zdecydowanie odmiennie kształtuje się sytuacja dotycząca usług o charakterze niepriorytetowym, których wyliczenie zawarto w odpowiednio w załącznikach II B oraz XVIIB. Wyżej opisanych usług dotyczą przede wszystkim przepisy zawarte w części ogólnej dyrektyw, a w szczególności dotyczące zakresu podmiotowego, zakresu przedmiotowego czy podstawowych zasad. Należy też przypomnieć, iż zamawiający, udzielający zamówienia na usługę niepriorytetową obowiązany jest stosować także przepisy dotyczące niedyskryminującego opisu przedmiotu zamówienia oraz ogłoszeń o udzieleniu zamówienia.

W tym miejscu należy wyjaśnić, iż w zgodzie ze znowelizowanym brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy, do postępowań o udzielenie zamówień, których przedmiotem są usługi niepriorytetowe, nie stosuje się przepisów dotyczących:

– terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert,
– obowiązku żądania wadium,
– obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu,
– zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy,
– przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej.

Regułą jest, iż udzielanie zamówień na usługi niepriorytetowe następuje w trybach, dla których obowiązkiem jest publikacja ogłoszenia o zamówieniu. Tym samym, poza trybami podstawowymi, a zatem: przetargiem nieograniczonym i przetargiem ograniczonym, zamawiający dysponuje całym wachlarzem możliwości udzielania zamówień na usługi niepriorytetowe w trybach negocjacji z ogłoszeniem i dialogu konkurencyjnego, czy też w trybie licytacji elektronicznej.

W oparciu o nowododany art. 5 ust. 1a ustawy, zamawiającemu przysługuje również uprawnienie do zastosowania trybów negocjacji bez ogłoszenia i zamówienia z wolnej reki, i to poza przypadkami enumeratywnie wymienionymi odpowiednio w art. 62 ust. 1 i art. 67 ust. 1 ustawy. Taka możliwość powstaje, w szczególności, jeżeli skorzystanie z innego trybu prowadziłoby do naruszenia zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków, naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań, poniesieniem straty w mieniu publicznym czy uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań. Winno się również wyjaśnić, iż  wymienione wyżej przypadki pozwalające na zastosowanie negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej reki zostały wskazane w ustawie przykładowo, a zatem nie są enumeratywnym, zamkniętym katalogiem. Ustawa wprawdzie nie określa co należy rozumieć pod pojęciem „innych uzasadnionych przypadków”, a wobec niedawnego wprowadzenia przedmiotowego przepisu brak jest jeszcze właściwego orzecznictwa. Należy jednak podkreślić, że możliwość stosowania trybów nie poprzedzonych ogłoszeniem o zamówieniu winno być traktowane jako odstępstwo od generalnej zasady przejrzystości, a co za tym idzie przesłanki pozwalające na pominięcie ogłoszenia o zamówieniu należy interpretować ściśle i wręcz zawężająco. Możliwość przewidziana w art. 5 powinna ponadto uwzględniać zasadę proporcjonalności, a zatem powinna być stosowana tylko w takim zakresie, w jakim tych samych celów nie da się osiągnąć za pomocą środków mniej ograniczających konkurencje.

Dodaj komentarz