W miejsce tego wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym przekazania takie objęte zostały zwolnieniem od VAT. Jest to niewątpliwie spełnienie postulatu zgłaszanego od lat przez organizacje pożytku publicznego, a także wielu przedsiębiorców. Niemniej jednak, przyjęte rozwiązanie jest bardzo selektywne i preferuje wąską grupę przedsiębiorców.
Literalne brzmienie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT wskazuje bowiem, iż zwolnienie od VAT będzie mogło być zastosowane do darowizn produktów spożywczych dokonanych przez producenta, pod warunkiem, że będą one dokonane na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy o działalności pożytku puacblicznego i o wolontariacie, i przeznaczone na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. Przedmiotem zwolnionych od VAT darowizn będą mogły być wyłącznie produkty spożywcze, za wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%. Co więcej, zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że darczyńca będzie prowadzić szczegółową dokumentację potwierdzającą, iż darowizna dokonana została na rzecz organizacji pożytku publicznego i z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej.
Odnosząc się do warunków zwolnienia przede wszystkim należy wskazać, iż będą z niego mogli korzystać wyłącznie producenci produktów spożywczych, przekazujący swoje produkty na rzecz organizacji pożytku publicznego. Tym samym, nadal problematyczne będzie przekazanie produktów spożywczych przez podmioty prowadzące hurtownie bądź sklepy – zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu podmioty te nie będą korzystać ze zwolnienia. Tym samym, w identycznych warunkach, tj. przekazując niesprzedane produkty spożywcze na rzecz organizacji pożytku publicznego, hurtownicy i detaliści będą zmuszeni do naliczenia VAT należnego od wartości przekazywanych produktów i zapłacenia go do urzędu skarbowego. Niewątpliwie rozwiązanie takie nie może być uznane za sprawiedliwe – brak jest bowiem racjonalnych podstaw do różnicowania sytuacji producenta produktów spożywczych i innego podmiotu uczestniczącego w ich dystrybucji.
Producent chcący skorzystać ze zwolnienia będzie musiał kontrolować zarówno status obdarowanej organizacji, jak i cele, na które zostaną przekazane produkty. Nie jest problematyczne potwierdzenie statusu obdarowanego jako organizacji pożytku publicznego (rejestr tych podmiotów jest dostępny w Internecie). Potencjalne wątpliwości może budzić natomiast sposób udokumentowania, że produkty spożywcze przekazywane są na cele działalności charytatywnej. Wydaje się, iż cele te powinny być wprost zapisane w umowie darowizny.
Należy przy tym wskazać, iż dokonanie zwolnionej od VAT darowizny produktów spożywczych nie wiąże się w tym przypadku z żadnymi niekorzystnymi skutkami podatkowymi po stronie producenta. Na skutek zmodyfikowania zapisów art. 86 ustawy o VAT, pomimo, iż darowizna ta korzysta ze zwolnienia od VAT, producent zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT na nabytych surowcach i usługach wykorzystanych do produkcji przekazanych produktów.
Cel wprowadzenia zwolnienia od VAT dla produktów spożywczych przekazywanych organizacjom pożytku publicznego jest niewątpliwie szczytny. Jednak mówiąc o tym zwolnieniu nie można pominąć jego niczym nieuzasadnionej selektywności, ale także faktu, iż jest to rozwiązanie całkowicie sprzeczne z obowiązującą w zakresie VAT Dyrektywą 2006/112. Dopuszcza ona stosowanie zwolnień od VAT wyłącznie w określonych sytuacjach, wśród których nie uwzględniono jednak przekazania darowizn organizacjom charytatywnym. Nie oznacza to jednak automatycznie, że Komisja Europejska podejmie wobec Polski określone kroki zmierzające do usunięcia zwolnienia. Preferencje w tym zakresie, niekoniecznie zgodne z Dyrektywą, stosują bowiem również inne państwa członkowskie.
Literalne brzmienie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT wskazuje bowiem, iż zwolnienie od VAT będzie mogło być zastosowane do darowizn produktów spożywczych dokonanych przez producenta, pod warunkiem, że będą one dokonane na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy o działalności pożytku puacblicznego i o wolontariacie, i przeznaczone na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. Przedmiotem zwolnionych od VAT darowizn będą mogły być wyłącznie produkty spożywcze, za wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%. Co więcej, zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że darczyńca będzie prowadzić szczegółową dokumentację potwierdzającą, iż darowizna dokonana została na rzecz organizacji pożytku publicznego i z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej.
Odnosząc się do warunków zwolnienia przede wszystkim należy wskazać, iż będą z niego mogli korzystać wyłącznie producenci produktów spożywczych, przekazujący swoje produkty na rzecz organizacji pożytku publicznego. Tym samym, nadal problematyczne będzie przekazanie produktów spożywczych przez podmioty prowadzące hurtownie bądź sklepy – zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu podmioty te nie będą korzystać ze zwolnienia. Tym samym, w identycznych warunkach, tj. przekazując niesprzedane produkty spożywcze na rzecz organizacji pożytku publicznego, hurtownicy i detaliści będą zmuszeni do naliczenia VAT należnego od wartości przekazywanych produktów i zapłacenia go do urzędu skarbowego. Niewątpliwie rozwiązanie takie nie może być uznane za sprawiedliwe – brak jest bowiem racjonalnych podstaw do różnicowania sytuacji producenta produktów spożywczych i innego podmiotu uczestniczącego w ich dystrybucji.
Producent chcący skorzystać ze zwolnienia będzie musiał kontrolować zarówno status obdarowanej organizacji, jak i cele, na które zostaną przekazane produkty. Nie jest problematyczne potwierdzenie statusu obdarowanego jako organizacji pożytku publicznego (rejestr tych podmiotów jest dostępny w Internecie). Potencjalne wątpliwości może budzić natomiast sposób udokumentowania, że produkty spożywcze przekazywane są na cele działalności charytatywnej. Wydaje się, iż cele te powinny być wprost zapisane w umowie darowizny.
Należy przy tym wskazać, iż dokonanie zwolnionej od VAT darowizny produktów spożywczych nie wiąże się w tym przypadku z żadnymi niekorzystnymi skutkami podatkowymi po stronie producenta. Na skutek zmodyfikowania zapisów art. 86 ustawy o VAT, pomimo, iż darowizna ta korzysta ze zwolnienia od VAT, producent zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT na nabytych surowcach i usługach wykorzystanych do produkcji przekazanych produktów.
Cel wprowadzenia zwolnienia od VAT dla produktów spożywczych przekazywanych organizacjom pożytku publicznego jest niewątpliwie szczytny. Jednak mówiąc o tym zwolnieniu nie można pominąć jego niczym nieuzasadnionej selektywności, ale także faktu, iż jest to rozwiązanie całkowicie sprzeczne z obowiązującą w zakresie VAT Dyrektywą 2006/112. Dopuszcza ona stosowanie zwolnień od VAT wyłącznie w określonych sytuacjach, wśród których nie uwzględniono jednak przekazania darowizn organizacjom charytatywnym. Nie oznacza to jednak automatycznie, że Komisja Europejska podejmie wobec Polski określone kroki zmierzające do usunięcia zwolnienia. Preferencje w tym zakresie, niekoniecznie zgodne z Dyrektywą, stosują bowiem również inne państwa członkowskie.
