Organy podatkowe opowiadały się za pierwszym ze wskazanych sposobów klasyfikacji usługi ubezpieczenia – jako usługi pomocniczej do usługi leasingu. Konsekwencją takiego podejścia było włączenie do podstawy opodatkowania VAT z tytułu leasingu wartości usługi ubezpieczeniowej. W ten sposób koszt leasingu powiększał się o VAT należny od usługi ubezpieczeniowej, której nabycie w sposób odrębny od usługi leasingowej byłoby zwolnione z VAT.
Kwestia odpowiedniej klasyfikacji usługi ubezpieczeniowej przy umowach leasingu w 2010 r. stała się przedmiotem uchwały siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego („NSA”). Skład siedmiu sędziów NSA poparł stanowisko organów podatkowych i uznał, że nie ma podstaw do dzielenia usługi leasingu i ubezpieczenia przedmiotu leasingu na dwie czynności z tego powodu, że mogą być one przedmiotem odrębnych stosunków zobowiązaniowych na gruncie prawa prywatnego. Siedmiu sędziów NSA stwierdziło, że ubezpieczenie przedmiotu leasingu, jeśli występuje w ramach danego świadczenia, jest ściśle związane z realizacją umowy leasingu. Wyodrębnienie go dla celów podatkowych z tego świadczenia stanowiłoby zabieg sztuczny, pozostający w sprzeczności z gospodarczym celem leasingu.
Kontrowersje wokół opodatkowania ubezpieczenia przedmiotu leasingu nie ustały nawet po uchwale siedmiu sędziów NSA. W związku z tym, NSA już w 2011 r. skierował w tym temacie pytanie prejudycjalne do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości („ETS”).
17 stycznia 2013 r. ETS wydał wyrok w sprawie dotyczącej polskiej spółki zajmującej się świadczeniem usług leasingu maszyn i urządzeń (sygn. C-224/11). ETS analizując pytania przedstawione przez NSA podkreślił, że co do zasady, dla celów VAT każde świadczenie powinno być uznawane za odrębne i niezależne. Zdaniem ETS, dane świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego.
17 stycznia 2013 r. ETS wydał wyrok w sprawie dotyczącej polskiej spółki zajmującej się świadczeniem usług leasingu maszyn i urządzeń (sygn. C-224/11). ETS analizując pytania przedstawione przez NSA podkreślił, że co do zasady, dla celów VAT każde świadczenie powinno być uznawane za odrębne i niezależne. Zdaniem ETS, dane świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego.
W tym kontekście, ETS przyznał, że dzięki usłudze ubezpieczenia związanej z przedmiotem leasingu ryzyko ponoszone przez leasingobiorcę jest obniżone. Jednak okoliczność ta wynika z samego charakteru usługi ubezpieczenia i nie oznacza, że należy uznać, iż taka usługa ubezpieczenia ma charakter dodatkowy w stosunku do usługi leasingu. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że w większości przypadków ubezpieczenie jest wymagane przez leasingodawcę. Wymóg objęcia ubezpieczeniem, nie może stanowić o tym, że usługa ubezpieczenia dostarczana przez leasingodawcę ma charakter nierozerwalny lub dodatkowy wobec leasingu. Wobec powyższego, ETS wskazał, że co do zasady, usługa ubezpieczenia i usługa leasingu nie są tak ściśle związane, by uznawać je za jedno świadczenie gospodarcze.
W analizowanym wyroku ETS zajął także stanowisko w kwestii stosowania zwolnienia z opodatkowania usługi ubezpieczeniowej, w przypadku, gdy nie jest ona świadczona bezpośrednio przez leasingodawcę. ETS stwierdził, że usługa ubezpieczenia podlega zwolnieniu z opodatkowania i nie może być objęta podatkiem VAT tylko ze względu na fakt, że leasingodawca zawiera ubezpieczenie na wniosek swoich klientów z podmiotem trzecim, a następnie przenosi na nich dokładny koszt zafakturowany przez podmiot trzeci. W takim przypadku, o ile usługa ubezpieczeniowa i jej cena pozostaje niezmieniona, usługa nadal korzysta ze zwolnienia z VAT.
Orzeczenie ETS jest bardzo istotne z punktu widzenia trwającego od kilku lat sporu i może przyczynić się do zmiany sposobu traktowania usług ubezpieczenia przedmiotu leasingu. Jednak należy pamiętać, że to na sądach krajowych będzie leżał obowiązek analizy i ustalenia, czy w danych okolicznościach faktycznych leasing i ubezpieczenie należy traktować jako świadczenia odrębne.