Pożyczka na rzecz podmiotu zagranicznego a podatek od czynności cywilnoprawnych

W stanie faktycznym, który był przedmiotem wskazanego orzeczenie WSA w Warszawie spółka komandytowa z siedzibą w Polsce zawarła w 2008 r. dwie umowy pożyczki ze spółką mającą siedzibę w USA, na podstawie których polski podmiot udzielił pożyczek spółce amerykańskiej. Od obu umów spółka amerykańska będąca pożyczkobiorcą zapłaciła podatek od czynności cywilnoprawnych, a następnie wystąpiła do właściwego urzędu skarbowego o stwierdzenie nadpłaty w pcc i o jej zwrot. Organy podatkowe odmówiły stwierdzenia nadpłaty, argumentując, iż umowa pożyczki podlega opodatkowaniu pcc, jeżeli jej przedmiotem są pieniądze traktowane jako rzeczy, znajdujące się na terytorium Polski. Z kolei podatnik wskazywał, iż zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa pożyczki podlega podatkowi tylko wówczas, gdy wszystkie prawa majątkowe będące przedmiotem pożyczki są wykonywane na terytorium Polski. W ocenie pożyczkobiorcy, w momencie zawarcia umowy pożyczki wierzycielem jest pożyczkobiorca – on bowiem z tą chwilą nabywa roszczenie o wydanie przedmiotu pożyczki. Opierając się na art. 454 kodeksu cywilnego spółka amerykańska uznała, że miejsce zamieszkania wierzyciela w momencie udzielania pożyczki (miejsce siedziby) powinno decydować o miejscu wykonania prawa majątkowego. Tym samym przedmiotowe umowy pożyczki nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na terytorium Polski.

Rozpatrując skargę WSA w Warszawie zaznaczył, iż art. 720 kc, definiujący umowę pożyczki, używa dwóch określeń dotyczących możliwych jej przedmiotów – pieniędzy oraz rzeczy oznaczonych co do gatunku. Zdaniem Sądu już literalna wykładnia tego przepisu pozwala na wniosek, że skoro użyto w nim tych dwóch określeń, to pieniądze w myśl tego przepisu nie mogą stanowić rzeczy. W przeciwnym wypadku ustawodawca użyłby jednego, zbiorczego określenia „rzeczy oznaczone co do gatunku” wskazując jedynie możliwy przedmiot umowy pożyczki. W dalszej kolejności sąd administracyjny wskazał, iż pieniądz bankowy nie stanowi rzeczy, co decyduje o niezasadności stanowiska organów podatkowych, traktujących pieniądz bankowy jako rzecz i stosujących do niego art. 1 ust. 4 punkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

WSA w Warszawie przychylił się tym samym do stanowiska pożyczkobiorcy, zgodnie z którym umowa pożyczki pieniędzy podlega opodatkowaniu pcc, jeżeli prawo majątkowe, które jest jej przedmiotem, wykonywane jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku dla oceny zaistnienia obowiązku podatkowego w pcc konieczne jest bowiem zastosowanie art. 1 ust. 4 punkt 1 ustawy o pcc – przedmiotem umowy pożyczki pieniędzy jest prawo majątkowe. Trzeba mieć zatem na uwadze, iż w chwili zawarcia umowy pożyczki wierzycielem staje się wyłącznie pożyczkobiorca, który nabywa względem pożyczkodawcy roszczenie o wydanie przedmiotu pożyczki. W chwili zawarcia umowy wykonanie umowy należy do obowiązków wyłącznie pożyczkodawcy.

Analizując miejsce wykonania świadczenia WSA w Warszawie odwołał się do art. 454 § 1 zdanie 2 kc, które wskazuje, że miejscem wykonania świadczenia pieniężnego, w braku innych postanowień umownych, jest miejsce zamieszkania (siedziby) wierzyciela. W przedmiotowej sprawie zawarte umowy pożyczki nie określały miejsca wykonania świadczeń stron. Wobec tego Sąd przyjął, iż miejscem wykonania świadczenia pożyczkodawcy w chwili zawarcia umowy była siedziba pożyczkobiorcy, tj. USA. W konsekwencji będące przedmiotem sporu pożyczki nie podlegały opodatkowaniu pcc..

Dodaj komentarz