Przedsiębiorcy zlecają w praktyce wykonanie serwisów www podmiotom zewnętrznym, zawierając umowy, w których określa się zakres prac i warunki czasowe oraz cenę usługi. W niektórych przypadkach strony zastrzegają dodatkowo, że po uregulowaniu należności przez zleceniodawcę, zleceniobiorca (a więc wykonawca strony) przeniesie na zleceniodawcę prawa własności intelektualnej obejmujące majątkowe prawa autorskie do stworzonych w ramach wykonywania zlecenia elementów serwisu www.

Strona www – problemy kwalifikacji podatkowej

W praktyce obrotu, podatnicy bardzo często uznają wydatki poniesione na stronę internetową bezpośrednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Kwalifikacja ta nie jest jednak zasadna, jeśli w umowie o wykonanie serwisu www zastrzeżone zostanie przeniesienie praw autorskich do tego serwisu na podatnika. W tej sytuacji zastosowanie znajdą bowiem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Przeniesienie praw do strony internetowej a nabycie wartości niematerialnych i prawnych

Amortyzację środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych regulują przepisy art. 16a – 16m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Art. 16b ust. 1 pkt 4) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa pdop) stanowi, iż amortyzacji podlegają „(…) nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania autorskie lub pokrewne prawa majątkowe”.

Jako że ustawa pdop nie zawiera definicji praw autorskich i pokrewnych praw majątkowych, w celu ustalenia znaczenia tych pojęć niezbędne jest odwołanie się do przepisów innych aktów prawnych.

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: ustawa o prawie autorskim) określa w art. 1 ust. 1, iż przedmiotem prawa autorskiego jest „(…) każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)”. W szczególności są nim „utwory wyrażone słowem, znakami graficznymi, utwory fotograficzne, a także audiowizualne” (art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim).
Nie ulega wątpliwości, że serwis www jest przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, złożonym z utworów wyrażonych słowem, znakami graficznymi, utworów fotograficznych i audiowizualnych. Elementy strony internetowej mogą więc stanowić przedmiot praw autorskich. Zatem jeżeli podatnik nabywa na podstawie umowy z wykonawcą majątkowe prawa autorskie do strony internetowej, powinien on zaliczyć te prawa do wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji na gruncie ustawy pdop.

Tymczasem, podatnicy, we wnioskach składanych do organów podatkowych o wydanie interpretacji w indywidualnych sprawach podatkowych, pomijali zwykle aspekt przeniesienia majątkowych praw autorskich. Powyższe pozwalało na wykazanie, że wydatki poniesione na wykonanie strony internetowej stanowią inny niż bezpośredni koszt uzyskania przychodu i powinny być rozliczone w dacie ich poniesienia, nie zaś jako wartości niematerialne i prawne poprzez odpisy amortyzacyjne w okresie co najmniej 2 lat.
W takich stanach faktycznych organy skarbowe wyrażały pogląd, że wydatek na zakup strony internetowej nie może być kwalifikowany jako nabycie wartości niematerialnej i prawnej.
Stwierdził tak m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacje indywidualne o sygnaturach ITPB1/415-281/08/WM oraz ITPB1/415-282/08/DP) wskazując, iż w przypadku, gdy:
„w ramach zawartej umowy zlecenia, strony nie zastrzegły, iż zakres wykonywanej usługi obejmuje także przeniesienie praw autorskich do wykonanej strony internetowej lub też nabycie przez Spółkę jawną licencji na program komputerowy (…) nie dochodzi do przekazania praw autorskich lub pokrewnych, Spółce nie zostaje też udzielona licencja ani przekazana wiedza techniczna (know – how). Mamy więc tu do czynienia jedynie z usługą internetową”.

Z powyższego wynika, że nie umieszczenie w umowie o wykonanie strony internetowej zapisu o przeniesieniu praw autorskich może prowadzić do uzyskania przez zleceniodawcę potencjalnych korzyści podatkowych, w postaci szybszego rozliczenia wydatków na stronę w rachunku podatkowym. Warto jednak wskazać, że owo szybsze rozliczenie wydatków może nastąpić również w razie przeniesienia praw autorskich na zleceniodawcę. Istnieje bowiem możliwość dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania do używania autorskich praw majątkowych, lub w miesiącu następnym, jeżeli wartość początkowa tych praw będzie równa lub mniejsza 3 500 zł (art. 16f ust. 1 ustawy pdop).

Rozważając potencjalne plusy i minusy obu rozwiązań trzeba również pamiętać, że zgodnie z art. 17 ustawy o prawie autorskim, majątkowymi prawami autorskimi są prawa do korzystania z utworu oraz prawo do rozpowszechniania utworem na różnych polach eksploatacji. W razie braku umownego uregulowania o przeniesieniu majątkowych praw autorskich na zleceniodawcę, nie będzie on mógł więc swobodnie dysponować zawartością strony. Spółka zlecająca wykonanie strony internetowej powinna zatem pamiętać o zabezpieczeniu swoich interesów prawnych poprzez nabycie autorskich praw majątkowych do strony internetowej.