Przez uprawdopodobnienie nieściągalności, o której mowa w ww. przepisie, należy rozumieć sytuację, w której wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Korekta podstawy opodatkowania oraz podatku należnego (tzw. ulga za złe długi) zgodnie z art. 89a ust. 2 może zostać zastosowane przez podatnika tylko w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:
- dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
- na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1:
– wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
– dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji; - od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Wydaje się, że treść art. 89a ust. 2 pkt. 3 lit. b UoVAT należy interpretować tak, iż w przypadku, gdy podatnik nie skorzysta z przysługującego mu prawa do dokonania korekty deklaracji za okres, w którym upłynął termin 150 dni od dnia terminu płatności wierzytelności (co dopuszczają przepisy UoVAT), to może dokonać stosownej korekty w terminie późniejszym, przy czym warunki uprawniające do dokonania korekty (m.in. fakt czy dłużnik jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji) nie muszą zostać spełnione na dzień dokonania późniejszej korekty a jedynie na dzień upływu okresu, za który dokonywana jest korekta.
Powyższy pogląd nie znajduje jednak poparcia w orzecznictwie sądów administracyjnych – do istoty przedmiotowego zagadnienia odniósł się m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 5 marca 2014 r.1, który wskazał, iż ,,(…) wierzyciel o ile zechce dokonać korekty musi dokonać jej w konkretnej deklaracji, to jest w deklaracji za okres w którym upłynął 150 dzień od terminu płatności wierzytelności, określonego w umowie lub na fakturze. Jeżeli wierzyciel nie skorzysta z przysługującego mu prawa do dokonania korekty w wyżej wymienionym terminie, to może dokonać stosownej korekty w terminie późniejszym, jednak musi „wrócić” do deklaracji za okres, w którym upłynął 150 dzień od umownego terminu płatności, przy czym składając korektę tej deklaracji musi spełnić wszystkie warunki uprawniające go do dokonania takiej korekty (…).”
Podobnie wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 18 października 2012 r.2 ,,(…) Czynność opodatkowana, dla której obrotem jest wierzytelność nieściągalna, powinna zostać wykonana na rzecz podatnika VAT (prowadzącego działalność gospodarczą) zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, nie będącego w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji. Z przepisu art. 89a ust. 2 pkt 3 VATU wynika, że warunek ten musi być spełniony w momencie powstania obowiązku podatkowego, a także później – w momencie dokonywania korekty. Skorzystanie z ulgi jest możliwe wówczas, gdy dłużnik nie znajduje się w trakcie postępowania upadłościowego ani też w trakcie likwidacji (art. 89a ust. 2 pkt 1 VATU). (…).”
Mając na uwadze niekorzystną linię orzecznictwa sądów administracyjnych w zakresie możliwości skorzystania przez podatnika z prawa do tzw. ulgi na złe długi, wydaje się, że niedokonanie na wezwanie fiskusa korekty deklaracji będzie się wiązało z wejściem w spór z, którego prawdopodobieństwo wygrania z uwagi na niekorzystną linię orzeczniczą może być wątpliwe. Dlatego zasadnym jest wystąpienie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w przedmiotowym stanie faktycznym.
![\"\"](\"/u_files/kreska.jpg\")
2) Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 18 października 2012 r., sygn. akt: I SA/Ol 519/12.
