Stawka VAT w transporcie poza WE

Od 1 stycznia 2010 r. miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika jest miejsce, gdzie podatnik-nabywca ma siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego usługi są świadczone. Dla ustalenia miejsca świadczenia, a co za tym idzie opodatkowania VAT, nie ma więc już znaczenia trasa, po której odbywa się transport. Podobnie, jak nie ma znaczenia dla ustalenia zakresu/podstawy opodatkowania –  obecnie transport podlega opodatkowaniu VAT w miejscu świadczenia od całej swojej wartości. Trasa transportu nadal jednak wpływa na ustalenie stawki podatku, w sytuacji gdy stanowi on import usług.

Nabycie przez podatnika VAT usług transportowych od podmiotu nieposiadającego w Polsce siedziby, stałego miejsca zamieszkania ani stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczona byłaby usługa, wiąże się obecnie co do zasady – podobnie jak w przypadku innych usług – z obowiązkiem rozliczenia ich importu przez usługobiorcę. Oznacza to, iż podatnik z siedzibą w Polsce, jak również podatnik zagraniczny posiadający stałe miejsce prowadzenia działalności (np. oddział) w Polsce, są zobowiązani rozliczyć podatek należny z tytułu świadczenia takich usług na ich rzecz.

Przy tym aktualna pozostaje stawka 0% dla usług międzynarodowego transportu towarów, zdefiniowanego w art. 83 ust. 3 ustawy o VAT (gdy miejsce nadania lub przyjazdu przypada poza terytorium Wspólnoty a część trasy biegnie przez terytorium Polski). Dodatkowo, w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT przewidziana została stawka 0% dla usług transportu towarów świadczonych na rzecz podatnika, jeśli transport wykonywany jest w całości poza terytorium kraju – z miejsca nadania na terytorium innego państwa członkowskiego WE do miejsca przyjazdu poza terytorium Wspólnoty i odwrotnie. Ustawodawca nie przewidział jednak analogicznej zasady w sytuacji, gdy zarówno miejsce nadania, jak i miejsce przyjazdu znajduje się poza terytorium Wspólnoty. Oznacza to, iż jeśli transport odbywa się np. z Ukrainy do Rosji, polski podatnik-nabywca będzie musiał rozliczyć import usług w Polsce wg stawki 22%.

Wydawać się może, iż takie działanie prawodawcy stanowi przeoczenie, gdyż trudno dopatrzeć się racjonalnego powodu, dla którego skutki podatkowe tych sytuacji zostały zróżnicowane. Jednakże należy pamiętać, iż Dyrektywa 112 przewiduje zwolnienie dla usług odnoszących się do importu towarów (art. 144) oraz usług bezpośrednio związanych z eksportem lub importem towarów (art. 146 ust. 1 pkt e). Import i eksport towarów w Dyrektywie 112 wiąże się w z ruchem towarów między terytorium Wspólnoty a państwem trzecim. Transport towarów odbywający się poza terytorium Wspólnoty nie ma zatem związku z importem ani eksportem towarów. Wobec tego, brak preferencyjnej stawki VAT na usługi świadczone w takich okolicznościach należy uznać za zgodne z przepisami wspólnotowymi.

Dodaj komentarz