Takie stanowisko zaprezentował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 listopada 2009 r. o sygnaturze akt III SA/Wa 1255/09. Wyrok nie jest prawomocny.
Spór toczył się m.in. o art. 29 ust. 4a ustawy o VAT. Przepis ten od 1 grudnia 2008 r. zastąpił dawny § 16 ust. 4 rozporządzenia regulującego zasady wystawiana faktur i utrzymał przewidziany tam warunek, zgodnie z którym prawo do obniżenia podstawy opodatkowania i tym samym kwoty podatku należnego przysługuje podatnikowi dopiero w momencie otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej od kontrahenta.
Sprawa dotyczyła Spółki prowadzącej działalność w zakresie produkcji i dystrybucji artykułów spożywczych. Spółka wystawia znaczną ilość faktur i część z tych faktur z uwagi m.in. na zwrot towarów, udzielenia rabatów i pomyłki wymaga skorygowania. Dlatego też Spółka wystawia faktury korygujące. Zdarza się, że nie ze swojej winy otrzymuje potwierdzenie ze znacznym opóźnieniem bądź nie otrzymuje od kontrahenta potwierdzenia odbioru faktury korygującej. W ocenie Spółki, Spółka jest uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego na podstawie wystawionej faktury korygującej w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę wystawiono, mimo że w dacie złożenia deklaracji podatkowej Spółka nie posiada potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta. Spółka złożyła wniosek o interpretację podatkową w tej sprawie.
Minister Finansów nie zgodził się ze stanowiskiem Spółki i stwierdził, iż warunkiem obniżenia przez sprzedawcę podatku należnego jest posiadanie przez niego potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Ponadto skoro Spółka wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne, to na Spółce spoczywa ciężar udowodnienia spełnienia przesłanki upoważniającej do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego.
Spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który przyznał rację Spółce. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, iż brak jest podstaw do uzależniania obniżenia podstawy opodatkowania od posiadania przez podatnika dowodu doręczenia faktury korygującej kontrahentowi. Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, iż prawo do zmniejszenia obrotu o kwotę udzielonego rabatu, zwróconego towaru, powstaje z chwilą zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości obrotu. Wystawienia faktury korygującej oraz jej doręczenie klientowi a następnie dołączenie do posiadanej dokumentacji dowodu odbioru faktury korygującej przez klienta jest jedynie wymogiem technicznym, a nie warunkiem powstania prawa do zmniejszenia obrotu, a w konsekwencji, zmniejszenia podatku VAT.
Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego art. 29 ust. 4a ustawy o VAT jest sprzeczny w prawem wspólnotowym, a w szczególności z zasadą proporcjonalności, zasadą neutralności i zasadą opodatkowania konsumpcji. Zgodnie ze stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego podatnicy mogą rozliczyć fakturę korygującą bez otrzymania potwierdzenia odbioru od ich kontrahenta.
Podobnie do omawianego wyroku orzekł również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 5 października 2009 r. o sygnaturze III SA/Wa 851/09 i wyroku z dnia 30 wrze-śnia 2009 r. o sygnaturze akt III SA/Wa 742/09.
Jednak przyjęcie stanowiska o rozliczaniu faktur korygujących bez otrzymania potwierdzenia odbioru od nabywcy jest na dzień dzisiejszy ryzykowne z uwagi na fakt, iż orzecznictwo sądów administracyjnych w przedmiotowej kwestii nie jest jednolite. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (wyrok o sygn. I SA/Po 627/09 i wyrok o sygn. I SA/Po 632/09) prezentuje odmienne stanowisko w analogicznej sprawie. Sąd ten uznał, bowiem iż posiadanie potwierdzenia jest warunkiem obniżenia podstawy opodatkowania, a ponadto iż przepis art. 29 ust. 4a ustawy o VAT za zgodny z przepisami unijnymi.
Podstawa prawna: art. 29 ust. 4a ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z poźn. zm.).
Szkoda, że wyroki te nie są prawomocne. Jest to zmorą księgowych, tłumaczenie kontrahentom, że faktura kogygująca musi byś podpisana z datą. Dla nie jednego to żaden problem, „Pani wstawi sobie datę jak pasuje”. I tak co miesiąc muszę obdzwonić dziesiątki kontrahentów, czy i pod jaką datą mają przyjętą fakturę JP
To prawda, ręce czasem mi opadają jak widzę ile VATu nie mogę rozliczyć w bieżącym miesiącu z uwagi na brak potwierdzonych faktur korygujących. Często wysyłam je za potwierdzeniem odbioru i rozliczam na podstawie otrzymanej „żółtej kartki” ale to kosztuje…
Kosztem zawsze można obciążyć kontrahenta, uwzględniając tę kwotę przy indeksacji cen wyrobów, towarów czy usług.
Niestety ustawodawca nie uregulował możliwości rozliczania dostaw w sposób ciągły. Stąd w tej sytuacji byłoby ryzykowne uznane, iż dostawa nastąpiła dopiero z chwilą dostarczenia ostatniej partii towarów. W ostatnim czasie w tym zakresie zapadło niestety kilka niekorzystnych orzeczeń sądowych. Postaramy się to zagadnienie w najbliższym czasie na łamach portalu omówić.