Zgodnie z art. 16b ust. 1 ustawy o pdop, amortyzacji podlegają m.in. licencje, a także wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (tzw. know-how), o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.
W umowach na zakup know-how, jedna ze stron zobowiązuje się do udostępnienia drugiej stronie specjalistycznej wiedzy i doświadczenia nieujawnionych publicznie, w celu ich wykorzystania na własny rachunek. Przyjmuje się, że udostępniający nie jest zobowiązany do odgrywania jakiejkolwiek roli w trakcie stosowania udostępnionej formuły czy informacji, ani też nie jest zobowiązany do zagwarantowania wyników stosowania tej formuły. Umowy na udostępnienie know-how zawierają zazwyczaj postanowienia dotyczące poufności przekazywanych informacji. Zatem know-how jest to zespół informacji poufnych, istotnych i zidentyfikowanych we właściwej formie. Termin „poufny” oznacza, że przedmiot umowy nie jest powszechnie dostępny i znany. Termin „istotny” oznacza, że informacje są ważne i niebanalne, zaś termin „zidentyfikowany” oznacza, że know-how jest opisany lub utrwalony w taki sposób, aby możliwe było sprawdzenie, że spełnia kryterium poufności i istotności. Aby uznać umowę za przenoszącą know-how, niezbędne jest pozyskanie informacji umożliwiających prowadzenie działalności lub też uzyskanie określonego powtarzalnego rezultatu. Oznacza to, że podatnik powinien uzyskać taką wiedzę, którą będzie mógł wykorzystać w swojej działalności. Takie rozumienie know-how potwierdza m.in. wyrok WSA w Szczecinie z 12 marca 2008 r. (sygn. akt I SA/Sz 725/07).
Opisany powyżej rodzaj świadczenia różni się od umowy o świadczenie usług. Przy świadczeniu usług, usługodawca wykorzystuje własne umiejętności zawodowe i doświadczenie wykonując pracę dla usługobiorcy. Usługi te wymagają zatem wykorzystania przez świadczącego pewnej specyficznej wiedzy, umiejętności i doświadczenia, nie wymaga się jednak od niego przekazania drugiej stronie tej specyficznej wiedzy, umiejętności i doświadczenia.
Dossier jako wartość niematerialna i prawna
W świetle powyższego, zasadne wydaje się uznanie dossier do rejestracji leków za know-how. U podmiotu, który nabywa taki know-how, powinien on podlegać amortyzacji jako wartość niematerialna i prawna, o ile będzie wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż rok. Okres amortyzacji know-how wynosi, zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop, minimum 5 lat.
Mimo że dossier zostanie wykorzystane jednorazowo w procesie rejestracji leku lub ubiegania się o pozwolenie na dopuszczenie leku do obrotu, to de facto z rezultatów użycia dossier spółka będzie korzystać przez okres, na jaki wydano pozwolenie (tj. przez okres prowadzenia sprzedaży leku). Jest to argument za tym, że dossier jest wykorzystywane w działalności gospodarczej przez okres powyżej 1 roku i tym samym, powinno być amortyzowane. Istnieją jednak argumenty, aby potraktować takie dossier jako wykorzystywane jednorazowo (wyłącznie w procedurze rejestracji leku lub ubiegania się o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu) i jeśli procedura zakończy się w ciągu roku, nie byłoby podstaw do amortyzowania dossier. Niemniej i w takiej sytuacji, dossier najczęściej będzie wykorzystywane przez dłuższy okres czasu, np. w razie wydłużonej procedury wydawania pozwolenia, czy rejestracji leku, lub też po wydaniu pozwolenia spółka może korzystać z dossier dla celów przedstawiania go właściwym urzędom. Zatem bardziej zasadne będzie amortyzowanie dossier.
[page_break]
Amortyzacji know-how dokonuje się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dossier wprowadzono do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych. Know-how powinien być wprowadzony do ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania.
W przypadku dossier do rejestracji leku, można uznać, że już z chwilą otrzymania dossier nadaje się ono do gospodarczego wykorzystania i już z tą chwila można je przyjąć do używania i wprowadzić do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych. Już bowiem z chwilą otrzymania dossier nabywca może posługiwać się nim w celu rozpoczęcia procesu rejestracji i/lub uzyskania pozwolenia na dopuszczenie leku do obrotu. Skoro zatem nabyte dossier już w momencie zakupu nadaje się do gospodarczego wykorzystania, spełniając warunki do jego amortyzacji, to już w tej dacie można je wprowadzić do ewidencji a od następnego miesiąca rozpocząć jego amortyzację. Takie podejście potwierdzają także sądy administracyjne (np. WSA w Warszawie w wyrokach z 5 lutego 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1552/09 i III SA/Wa 1551/09).
W kontekście tych wyroków należy zwrócić uwagę, że Minister Finansów w indywidualnych interpretacjach, których dotyczą wspomniane wyroki, początkowo zajął stanowisko, że nabyte dossier nadaje się do gospodarczego wykorzystania dopiero po pozytywnym zakończeniu procesu rejestracyjnego leku i/lub uzyskaniu pozwolenia na dopuszczenie leku do obrotu. Zdaniem Ministra Finansów, sam fakt nabycia licencji na dossier nie sprawia, że można ją uznać za nadająca się do gospodarczego wykorzystania i tym samym, do czasu rejestracji/uzyskania pozwolenia nie ma podstaw do amortyzowania dossier. Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Ministra Finansów, nie podzielił go także sąd, który we wspomnianych powyżej wyrokach uchylił interpretacje indywidualne wydane przez Ministra Finansów.
Dossier a podatek u źródła
Konsekwencją uznania dossier do rejestracji leku za know-how będzie traktowanie opłat za nabycie dossier (ewentualnie licencji na posługiwanie się dossier) jako należności licencyjnych. Tak np. uznał Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z 20 listopada 2008 r. (znak IPPB3/423-1209/08-4/PS).
Na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o pdop, od wypłaconych za granicę należności za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) należy potrącać podatek u źródła w wysokości 20%. Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem przepisów właściwych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z krajem siedziby podmiotu, na rzecz którego wypłacana jest należność. W świetle umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, stawka podatku u źródła od opłat za know-how może być niższa niż wynikająca z ustawy o pdop stawka 20%, ewentualnie takie opłaty mogą być zwolnione z podatku u źródła bądź też w ogóle mu nie podlegać (gdy np. nie mieszczą się w definicji należności licencyjnych z danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania).
Zatem polskie firmy farmaceutyczne nabywające od zagranicznych kontrahentów dossier do rejestracji leku powinny zwrócić uwagę na ewentualny obowiązek pobrania podatku u źródła od wynagrodzenia za dossier wypłaconego za granicę.
