W opracowywanym projekcie ustawy o VAT zaproponowano uchylenie art. 29, co wiąże się z wprowadzeniem nowego art. 29a zawierającego kompleksowe regulacje dotyczące ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z zaproponowanym w projekcie brzmieniem art. 29a, w wersji poddanej konsultacjom zewnętrznym, za podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług uznano wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze związanymi bezpośrednio z ceną towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwoty podatku.
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektowanych regulacji, proponowane brzmienie art. 29a ust. 1 polega na modyfikacji obowiązujących obecnie unormowań w związku z potrzebą pełniejszego odzwierciedlenia przepisu art. 73 dyrektywy 2006/112/WE, jak również z poprawą przejrzystości i czytelności obowiązujących zasad.
Jak przewiduje projekt podstawą opodatkowania ma być jest wszystko co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, z pewnymi zastrzeżeniami.
Podstawa opodatkowania przy czynnościach nieodpłatnych
W przypadku przekazania nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
– podstawą opodatkowania ma być cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów.
Natomiast dla nieodpłatnego świadczenia usług projekt ustala podstawę jako koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. Warto dodać, że za nieodpłatne świadczenie usług będzie traktowane użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności:
1) do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało,
w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Co wliczać, a czego nie wliczać do podstawy opodatkowania
W projekcie wyraźnie wskazano, w przeciwieństwie do obecnej wersji, że podstawa opodatkowania obejmuje:
1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2) wydatki dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Z podstawy opodatkowania wyłączono kwoty:
1) stanowiące obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2) udzielone nabywcy lub usługobiorcy opusty obniżki cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3) otrzymane od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowane wydatki poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowane przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji dla potrzeb podatku.
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu, z wyjątkiem oddania w użytkowanie wieczyste gruntu, dokonywanego z równoczesną
dostawą budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli.
Zmniejszenie podstawy opodatkowania
Podstawę opodatkowania zmniejsza się o:
1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen,
2) wartość zwróconych towarów i opakowań,
3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło,
4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze,
Do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości opakowania, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w opakowaniu zwrotnym, pobierając lub określając w umowie dotyczącej dostawy towaru za to opakowanie kaucję.
Jednak w przypadku niezwrócenia przez nabywcę opakowania, podstawę opodatkowania podwyższa się o wartość niezwróconego w terminie określonym w umowie opakowania zwrotnego w dniu następnym po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot tego opakowania, a w przypadku gdy w umowie nie określono terminu zwrotu opakowania zwrotnego, podstawę opodatkowania podwyższa się 60. dnia od dnia wydania opakowania.
Należy jednak zauważyć, że obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę
towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy.
Warto podkreślić, że zmiana dotycząca obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku nieposiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej polega na dodaniu opcji obniżenia podatku naliczonego pod warunkiem wykazania braku możliwości faktycznego odebrania przez odbiorcę faktury korującej. Potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę nie będzie zatem bezwzględnie wymagane. Mianowicie, jeżeli uzyskanie potwierdzenia nie jest możliwe mimo udokumentowanych prób doręczenia korekty i z dokumentacji wynika, że kontrahent wie, że transakcja została zrealizowania na warunkach określonych na fakturze korygującej wówczas będzie istniała możliwość odliczenia podatku na podstawie faktury korygującej.
