Wydatkami na działalność socjalną są wszelkiego rodzaju wydatki ponoszone przez pracodawców w związku finansowaniem różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielaniem pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe. O działalności socjalnej pracodawcy można mówić jedynie wtedy, gdy przyznanie świadczenia uzależnione jest od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. Tego rodzaju wydatki, mimo iż ponoszone w związku z prowadzoną przez pracodawcę działalnością zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT). Kosztami uzyskania przychodów są jednakże odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.

W związku z tym, w przypadku poniesienia wydatków na działalność socjalną ze środków obrotowych Spółki, kwota netto nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodów. Jednocześnie, biorąc pod uwagę, iż przedmiotowe wydatki nie mogą być zaliczone do kosztów podatkowych, podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

Niemniej jednak ze względu na fakt, iż wydatki na działalność socjalną co do zasady są kosztami poniesionymi w celu uzyskania przychodów, jednakże zostały wyłączone z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT, nieodliczony podatek VAT od tego rodzaju wydatków może zostać uznany za koszt podatkowy. Dlatego podatek VAT obciążający nabycie towarów i usług przeznaczonych na działalność socjalną jako podatek naliczony, który nie podlega odliczeniu, powinien zostać rozpoznany jako koszt uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 46a ustawy o CIT).

Nowelizacja ustawy o VAT, która po podpisaniu przez Prezydenta powinna wejść w życie 1 grudnia 2008 r., likwiduje uzależnienie możliwości odliczenia podatku VAT od uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodów. Zatem odliczenie podatku VAT będzie odbywało się na zasadach ogólnych tj. konieczne będzie wykazanie związku tych wydatków z działalnością opodatkowaną. W praktyce zmiana nie powinna przynieść znaczących korzyści po stronie podatników. Nawet bowiem jeżeli podatnik zdecyduje się na odliczenie podatku przy nabyciu towarów i usług na potrzeby działalności socjalnej, to biorąc pod uwagę, iż wydatek będzie zwykle służył potrzebom osobistym pracowników przy przekazaniu podatnik będzie zobowiązany do naliczenia podatku VAT.

W praktyce, trudności często rodzi ocena, czy dany koszt stanowi wydatek na działalność socjalną pracodawcy. W przypadku działalności socjalnej, możliwość korzystania z takiej pomocy powinna zależeć od sytuacji danego pracownika. Natomiast gdy dane świadczenie przyznawane jest wszystkim pracownikom w tej samej wysokości, bez uwzględniania ich warunków życiowych, mogą powstać wątpliwości, czy takie działanie stanowi działalność socjalną. Co więcej, w orzecznictwie sądów administracyjnych pojawia się pogląd, iż działalność socjalna jest wykonywana wtedy, gdy ma na względzie interes pracownika a nie w przypadku kiedy pracodawca podejmuje działania na rzecz pracownika ale ze względu na swój interes ekonomiczny.

Dlatego podatnik organizując dla pracowników imprezę integracyjną, mającą na celu poprawę atmosfery pracy, wzrost motywacji w zakresie wykonywania obowiązków pracowniczych nie prowadzi działalności socjalnej. Organy podatkowe potwierdzają obecnie, iż tego rodzaju wydatki poniesione ze środków obrotowych podatników stanowią koszty podatkowe. Dopuszcza się również uznanie za koszty innego rodzaju wydatków. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 7 maja 2008 r. nr ITPB1/415-94/08/PSZ uznał, iż jeżeli wydatki poniesione na zakup dla pracowników biletów na basen, do klubu fitness, wynajęcia sali treningowej nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i nie stanowią działalności socjalnej w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, wówczas stanowią dla pracodawcy koszt uzyskania przychodów. Organ podatkowy potwierdził, iż tego rodzaju wydatki wpływają na lepsze samopoczucie pracowników oraz na większą wydajność w pracy. Mają bowiem na celu poprawę kondycji fizycznej pracowników. Przyczyniają się również do stworzenia większej więzi z zakładem pracy, który dba o dobro pracownika.

[page_break]