Zasada memoriałowa w JSFP

W ślad za rozwojem życia gospodarczego wykształcone zostały zasady rachunkowości, których celem było ustalenie wzorców ewidencyjnych mających na celu porównywalność, a także możliwość agregacji danych księgowych w podziale na wybrane segmenty (regionalne, branżowe, sektorowe itp.). jednym z takich wzorców jest zasada memoriałowa, która w wielu opracowaniach uważana jest za nadrzędną i najważniejszą zasadę rachunkowości. Niestety ostatnie turbulencje na rynkach finansowych oraz w realnej gospodarce wywołują nowe dyskusje na temat „przydatności” zasady memoriałowej. W sektorze finansów publicznych zasada memoriałowa była często skutecznie pomijana w tworzeniu przepisów wykonawczych zwłaszcza w Jednostkach Samorządu Terytorialnego wynik wykonania budżetu zazwyczaj ustalany był metodą kasową.
Istotą zasady memoriałowej jest obowiązek przedstawienia skutków operacji gospodarczej w księgach rachunkowych jednostki niezwłocznie po wystąpieniu tej operacji bez względu na moment realizacji gotówkowej takiej transakcji. Najważniejszą implikacją zastosowania zasady memoriałowej jest wykazywanie dodatniego wyniku finansowego bez faktycznego zrealizowania tegoż wyniku poprzez przepływ środków pieniężnych. Analogiczna sytuacja dotyczy również ujemnego wyniku finansowego – wynik ustalony wg zasady memoriałowej może być wyższy niż w przypadku zastosowania zasady kasowej.
Rozpoczęta dyskusja na temat utylizacji zasady memoriałowej we współczesnym świecie księgowym jest przedwczesna. Podstawowym zarzutem wobec omawianej zasady jest potencjalne wsparcie nadużyć w zakresie sterowania wynikiem poszczególnych jednostek, co może czynnikiem sprzyjającym kreatywną księgowość. W przypadku jednostek sektora finansów publicznych rachunkowość kreatywna jest jeszcze większym zagrożeniem w stosunku do zwykłych podmiotów gospodarczych, gdyż może to doprowadzić do upadłości podmiotów realizujących obowiązkowe zadania publiczne. w warunkach polskich w obecnym stanie organizacyjnym sektora wspomniane problemy nie są znaczącym zagrożeniem. Nie oznacza to jednak, że w przyszłości stan ten nie ulegnie zmianie.
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej ze zm.

zobacz również:

Dodaj komentarz