Informacje pochodzące z systemu rachunkowości jednostki wykorzystywane są przez instytucje nadzorcze do kontroli przestrzegania zasad związanych wykonywaniem przepisów o finansach publicznych. Najważniejsze znaczenie dla instytucji nadzorczych ma sprawozdawczość finansowa sporządzana w sposób rzetelny i wiarygodnie przedstawiająca obraz składników majątku jednostki. Sprawozdawczość ta jest podstawą do kontroli działalności jednostki przez instytucje nadrzędne i audytorów zewnętrznych.
Jednak sprawozdawczość finansowa nie jest jedyną częścią systemu rachunkowości jednostki odgrywającą znaczenie w kontroli zarządczej. Bardzo ważną rolę odgrywają w tym przypadku zasady wyceny aktywów i pasywów.
Najważniejsze regulacje wynikające wprost z Ustawy o Rachunkowości to regulacje związane z wyceną poszczególnych składników majątkowych oraz źródeł finansowania. Sztandarową zasadą rachunkowości jest zasada ostrożnej wyceny, która w swoich ramach przewiduje nakaz stosowania w stosunku do różnych składników metody ustalania ich wartości jako hipotetyczną kwotę jaką można uzyskać w przypadku natychmiastowego zbycia danego składnika majątku. W przypadku zobowiązań zasada ostrożnej wyceny nakazuje ustalać wartość według kwoty jaką trzeba będzie w przyszłości zapłacić za dany składnik. Ustawa o Rachunkowości przewiduje następujące metody wyceny aktywów i pasywów w zależności od specyfiki poszczególnych składników:
- cena nabycia,
- koszt wytworzenia,
- wartość godziwa ,
- zamortyzowany koszt,
- wartość rynkowa,
- wartość nominalna,
- cena sprzedaży netto,
- kwota wymaganej zapłaty.
Wycena powoduje z jednej strony zmianę wartości poszczególnych składników z drugiej strony odnoszona jest na wynik finansowy. Bardzo ważnym aspektem wyceny jest odpowiednie przedstawienie w wiarygodnej wartości wszystkich składników, które brane są pod uwagę przy ocenie np. skuteczności i efektywności działania oraz innych aspektów kontroli zarządczej.
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
zobacz również:
