Część zmian zaczęła obowiązywać już w grudniu 2014 roku, inne w styczniu 2015 roku, a kolejne wejdą w życie od 1 kwietnia 2016 roku.
Nowe obowiązki dla podmiotów podlegających wpisowi do KRS
Obowiązek złożenia informacji o dniu kończącym rok obrotowy
Obowiązek ten dotyczy spółek, których rok obrotowy jest inny niż rok kalendarzowy i wydaje się, że zmiana ta jest efektem nowelizacji ustawy Kodeks Karny Skarbowy, związanej z penalizacją obowiązku złożenia w odpowiednim terminie sprawozdania finansowego jednostki. Jeśli spółka nie zaktualizuje danych (nie złoży informacji, jaki jest dzień kończący jej rok obrotowy) w terminie 12 miesięcy od daty wejścia ustawy w życie (czyli do 15 stycznia 2016 r.), sąd rejestrowy sam dokona wpisu w tym zakresie, przyjmując zasadę, że rok obrotowy jest taki sam jak rok kalendarzowy. Przedmiotowa informacja ma umożliwić zarówno rejestrowi sądowemu, jak i urzędom skarbowym weryfikację, czy dany podmiot w terminie wywiązał się z obowiązku w zakresie złożenia sprawozdania finansowego wraz z niezbędnymi załącznikami. Zaznaczyć jednak należy, że w przypadku niepoprawnego wpisu odnośnie czasu trwania roku obrotowego negatywne konsekwencje poniesie podmiot, którego ta informacja dotyczy. Złożenie omawianej informacji nie podlega opłacie sądowej.
Obowiązek dostosowania wpisu w zakresie przedmiotu działalności gospodarczej
Od dnia 1 grudnia 2014 roku w rejestrze wpisywanych może być nie więcej niż dziesięć pozycji dotyczących przedmiotu prowadzonej działalności gospodarczej. Obowiązkowo trzeba podać, na poziomie podklasy, przedmiot przeważającej działalności. Co istotne, podmioty już wpisane w rejestrze sądowym mają obowiązek dostosować ujawnioną w KRS informację o przedmiocie ich działalności przy złożeniu pierwszego wniosku o zmianę danych w KRS, jednak nie później niż w ciągu 5 lat od wejścia w życie niniejszej regulacji.
Zmiany w sposobie rejestracji nowych podmiotów
Zmiany dotyczą nadawania numerów NIP, REGON oraz rejestracji jako płatnika składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, a także zmiany w sposobie aktualizacji danych jednostki. Na podstawie obecnych regulacji podmiot składający do KRS wniosek o wpis lub jego zmianę zobowiązany jest złożyć wraz z tym wnioskiem dodatkowe formularze i inne wymagane dokumenty (np. odpis umowy spółki, dokument potwierdzający tytuł do lokalu), przeznaczone także dla Głównego Urzędu Statystycznego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Skarbowego. Sąd rejestrowy po dokonaniu wpisu do KRS jest natomiast zobowiązany, najpóźniej w ciągu 3 dni, przekazać ww. organom odpowiednie formularze; na ich podstawie nadawane są numer REGON oraz NIP. Dodatkowo należy wskazać, że podmiot podlegający wpisowi do KRS będzie w dalszym ciągu zobowiązany podać pozostałe dane, które obecnie są wymagane celem nadania numeru identyfikacyjnego REGON i NIP oraz rejestracji płatnika w ZUS, w tym np. numery rachunków bankowych, przewidywaną liczbę pracowników; stosownie jednak do nowych regulacji, ww. informacje podmiot będzie mógł podać już po rozpoczęciu działalności, w terminie 21 dni od dnia wpisu do KRS. Dane te będą przy tym podawane w ramach jednego formularza, składanego we właściwym urzędzie skarbowym; następnie dane będą przekazywane do Centralnego Rejestru Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP), skąd zostaną przesłane automatycznie do systemów teleinformatycznych ZUS i GUS; w związku z tym jednostki nie musza już składać odpisów umów lub statutu w urzędzie skarbowym (obowiązek ten został uchylony z dniem 15 stycznia 2015 r.).
W/w aktualizacje wprowadzają rozwiązania, które powinny pozytywnie wpłynąć na szybkość rejestracji spółek handlowych w rejestrze przedsiębiorców oraz przebiegu procedur nadawania spółkom identyfikatora podatkowego NIP i numeru identyfikacyjnego REGON, co powinno skrócić okres oczekiwania na możliwość faktycznego podjęcia przez spółki działalności. Za bardzo optymistyczny sygnał należy uznać przyspieszenie procedury rejestracji – czyli zautomatyzowanie współdziałania sądu rejestrowego oraz urzędu skarbowego i statystycznego przy wykorzystaniu środków elektronicznych oraz integrację ich systemów informatycznych. W końcu, zniesienie obowiązku przedkładania do urzędu skarbowego dodatkowego odpisu umowy spółki/statutu spółki w przypadku każdorazowej zmiany ich treści stanowi, w szczególności dla spółek kapitałowych, zmniejszenie kosztów prowadzonej działalności, co również stanowi rozwiązanie przychylne przedsiębiorcom.
Obowiązek złożenia zgody na pełnienie funkcji w spółkach
Został zniesiony obowiązek składania do KRS wzorów podpisów wspólników spółek osobowych, członków zarządu spółek kapitałowych, prokurentów oraz likwidatorów; obowiązek ten został zastąpiony poprzez konieczność złożenia zgody na pełnienie funkcji w spółkach.
Obowiązek złożenia aktualnych adresów członków zarządu
Zniesienie obowiązku składania do KRS wzorów podpisów wymusiło jednocześnie konieczność aktualizacji adresów członków zarządu jednostek (art. 167 par. 3 KSH). Jest to obowiązek ściśle związany z obowiązkiem złożenia zgody na pełnienie funkcji w spółce.
Nowe obowiązki – Kodeks Karny Skarbowy
Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328) wprowadzono m.in. zmiany do ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks Karny Skarbowy poprzez dodanie art. 80b. Jak wynika z brzmienia „nowego” przepisu: „Kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego, opinii lub raportu, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.”
W konsekwencji wprowadzenia przedmiotowej zmiany, nieprzekazanie do urzędu skarbowego sprawozdania finansowego, opinii lub raportu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych będzie traktowane jako wykroczenie skarbowe karane grzywną, która będzie mogła wynieść w praktyce od 175 zł do 35.000 zł.
Dotychczas Kodeks karny skarbowy nie przewidywał sankcji za niezłożenie lub zbyt późne złożenie sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego.
Nowe udogodnienia – ustawa o rachunkowości
Mikroprzedsiębiorcy mają możliwość sporządzania skróconego sprawozdania finansowego. Nowelizacja ustawy o rachunkowości obowiązuje od 2015 r. Głównym celem przedmiotowej zmiany w ustawie o rachunkowości jest ustanowienie dla jednostek mikro uproszczonych wymogów w zakresie rachunkowości i sprawozdawczości finansowej.
Uproszczenia obejmują:
1. możliwość sporządzania znacznie skróconego sprawozdania finansowego:
- uproszczonego bilansu (który składa się jedynie z trzech pozycji aktywów i trzech pozycji pasywów),
- uproszczonego rachunku zysków i strat;
2. możliwość zwolnienia ze sporządzania informacji dodatkowej pod warunkiem, że niektóre informacje objęte zakresem informacyjnym tego sprawozdania zostaną ujawnione w informacjach uzupełniających do bilansu;
3. zwolnienie ze sporządzenia sprawozdania z działalności;
4. wycena aktywów i pasywów – jednostki mikro nie stosują wartości godziwej oraz skorygowanej ceny nabycia do wyceny aktywów i pasywów.
Podkreślić należy, że te uproszczenia nie są obowiązkowe – są jedynie opcją (możliwością) dla jednostek, które spełnią kryteria określone dla jednostki mikro. Decyzję o skorzystaniu z tych uproszczeń podejmuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe.
Jednostkami mikro są:
- spółki handlowe kapitałowe (tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne),
- spółki handlowe osobowe (tj. spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne),
- spółki cywilne,
- inne osoby prawne (np. spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, szkoły wyższe, partie polityczne),
- oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej
– jeśli w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy (a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność) nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
- 1.500.000 zł – dla sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
- 3.000.000 zł – dla przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
- 10 osób – dla średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
Jednostki te mogą stosować uproszczenia począwszy od sprawozdania za 2014 r.