Z kolei w przypadku użytkowania nieruchomości na własny rachunek, rozliczeniom tym przypisywany jest charakter obowiązkowego obciążenia, które po prostu należy ponosić. Tymczasem podatek od nieruchomości, podobnie jak każdy inny wydatek spółki, można zoptymalizować. Optymalizacja z kolei może doprowadzić do obniżki efektywnego czynszu dla najemców oraz do zmniejszenia bieżących wydatków spółki.
Po pierwsze, podstawą opodatkowania w przypadku budynków lub ich części jest powierzchnia użytkowa. Nie jest to jednak powierzchnia wynikająca z umów najmu czy operatów szacunkowych. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych posiada bowiem własną definicję powierzchni użytkowej, która przykładowo zakłada, że powierzchnię pomieszczeń o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę pomija się. Wykonanie odpowiedniego pomiaru może zatem prowadzić do zmniejszenia podstawy opodatkowania tym podatkiem.
Po drugie, sporo problemów i wątpliwości interpretacyjnych budzi kwestia opodatkowania budowli. Optymalizacja w tym zakresie powinna zatem polegać przede wszystkim na analizie aktualnego dorobku orzeczniczego oraz dostosowaniu dotychczasowego sposobu klasyfikacji obiektów do najnowszej linii orzeczniczej.
Po trzecie, należy pamiętać o zwolnieniach wynikających z samej ustawy oraz z aktów prawa miejscowego. Uchwały samorządów terytorialnych przewidują bowiem szereg zwolnień, w szczególności dla podmiotów działających w branży hotelarsko-turystycznej oraz rekreacyjno-sportowej, co niewątpliwie spowodowane jest zbliżającą się perspektywą Euro 2012. Przykładem może być Bydgoszcz, w której obowiązuje zwolnienie dla nowych hoteli spełniających określone standardy czy też Łódź posiadająca program zwolnień skierowany do przedsiębiorców realizujących inwestycje w nowe obiekty hotelowe lub modernizację istniejących obiektów hotelowych o standardzie co najmniej 3 gwiazdek. Poszczególne zwolnienia obejmują także działalność związaną z turystyką, tworzenie nowych miejsc pracy czy też działalność związaną ze sportem. Każdorazowo warto zatem zweryfikować czy realizowana inwestycja może skorzystać z tego typu pomocy.
Kolejną możliwość optymalizacyjną stwarza uważne ustalanie terminu oddania do użytkowania nowo wybudowanej nieruchomości. Przy odpowiednim planowaniu podatkowym można doprowadzić do uzyskania nawet rocznego okresu wakacji podatkowych.
Inwestorzy powinni dodatkowo pamiętać, że podatek od gruntu, na którym realizuje się daną inwestycję, nie powinien być uznawany za element kosztu wytworzenia posadowionego na nim nieruchomości. Konsekwencją tego podejścia jest możliwość zaliczenia podatku od nieruchomości bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, co umożliwia bieżące obniżenie wyniku podatkowego o wartość zapłaconego podatku.