Niedobory zawinione są to niedobory powstałe w wyniku umyślnego działania lub zaniedbania osób materialnie odpowiedzialnych za powierzone im mienie, np. zniszczenia, czy kradzieży. Taka kwalifikacja powoduje, iż niedobory stają się roszczeniem wobec osób materialnie odpowiedzialnych. Wysokość roszczenia z tytułu niedoborów ustalana jest przez kierownika jednostki najczęściej na poziomie ceny rynkowej, przy czym możliwe jest ustalenie wysokości roszczenia na niższym poziomie. W przypadku, gdy kwota roszczenia jest wyższa od ceny zakupu lub kosztu wytworzenia, różnicę tą odnosi się na pozostałe przychody operacyjne. Natomiast pod pojęciem niedoborów niezawinionych rozumie się niedobory powstałe z przyczyn niezależnych od osób materialnie odpowiedzialnych. Niedobory te dzieli się na:

– niedobory mieszczące się w granicach norm, czyli powstałe wskutek ubytków naturalnych wynikających z właściwości fizyczno – chemicznych składników majątkowych (np. wysuszania),

– niedobory przekraczające ustalone normy, które są niezależne od osób materialnie odpowiedzialnych,

– niedobory powstałe na podstawie zdarzeń losowych.

Przykład 1
Jednostka prowadząca działalność handlową w trakcie przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdziła następujące różnice inwentaryzacyjne:

• Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych – przykłady. Część 1
• Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych – przykłady. Część 2