Sama dyrektywa nie odnosi się do definicji pojęcia „próbka”. Nie istnieje zatem definicja próbki na poziomie dyrektywy, do której to implementacji zobligowane byłyby państwa UE.

…a próbka towarów w ustawie o VAT

Ustawa o VAT w odróżnieniu od dyrektywy wprowadza definicję próbki w art. 7 ust. 7. W przepisie tym stwierdzono, iż przez próbkę dla celów stosowania ust. 3 (tj. nie uznawania przekazania próbek za dostawę towarów) rozumie się niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład oraz wszystkie fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość lub wartość przekazywanych przez podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy.

Niezależnie od powyższe warto zauważyć, iż definicję próbki towarów zawiera także art. 67 ust. 2 ustawy o VAT (zwolnienia w imporcie), gdzie wskazano, iż za próbkę dla celów przedmiotowego zwolnienia uważa się niewielką ilość towaru, reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, pod warunkiem że sposób prezentacji i jakość czynią je bezużytecznym dla celów innych niż promocja.

Czy polska definicja próbki z art. 7 ust. 7 ustawy idzie za daleko?

Tak przynajmniej uważa WSA w Warszawie w wyroku z 08.05.2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 2185/07). Sąd uznał, że ustawodawca wprowadzając definicję próbki w art. 7 ust. 7 ustawy, poprzez wskazane w niej kryteria, którym ma odpowiadać próbka towaru zawęził zakres tego pojęcia w odniesieniu do regulacji zawartej w dyrektywie, która takiej definicji nie zawiera. W konsekwencji WSA podniósł, że tym samym ustawodawca w sposób nieuprawniony ograniczył przewidziane w dyrektywie wyłączenie od opodatkowania czynności przekazania próbek, uznając, iż nie podlega opodatkowaniu przekazanie próbki, jeżeli zachowuje ona skład oraz wszystkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru. Sąd zgodził się tym samym ze stanowiskiem skarżącej, iż o uznaniu danej aplikacji demonstracyjnej za próbkę winien decydować brak charakteru handlowego przekazania oraz jego cel – przetestowanie, wypróbowanie towaru przed zakupem. O tym, czy dany towar jest próbką nie może decydować to, w jakim stanie skupienia się znajduje.

Także organy podatkowe muszą „dostrzegać” prawo wspólnotowe…

Istotne, że Sąd podkreślił, że także organy podatkowe mają obowiązek dokonywać interpretacji prawa podatkowego z uwzględnieniem przepisów prawa wspólnotowego, szczególnie w sytuacji, gdy podatnik żąda zastosowania wykładni prawa krajowego w zgodzie z celami dyrektywy. Co ważniejsze, WSA zaznaczył, iż w przypadku stosowania prawa UE w sposób pośredni, tzn. wydając decyzje na podstawie norm prawa krajowego ukształtowanego w oparciu o przepisy unijne, implementowane do krajowego porządku prawnego, organy stosujące prawo mają obowiązek dokonywania wykładni prawa krajowego także w świetle tekstu oraz celu dyrektywy (prowspólnotowa wykładania prawa krajowego), czyli tak, aby zapewnić normom wspólnotowym moc wiążącą w prawie krajowym (tzw. efektywność prawa wspólnotowego).

Niestety należy ubolewać nad tym, iż sądy administracyjne wciąż muszą powtarzać podstawowe zasady związane z obowiązywaniem w Polsce prawa wspólnotowego, a organy podatkowe zdają się wciąż niekiedy nie dostrzegać zmian w polskim prawie, jakie zaszły po wstąpieniu Polski do UE. Niewątpliwie jednak pozytywne jest coraz szersze odwoływanie się sądów administracyjnych do prawa wspólnotowego i orzecznictwa ETS dostrzegalne zwłaszcza w ostatnim czasie. W tę korzystną dla podatników linię orzeczniczą wpisuje się niewątpliwie przedmiotowy wyrok WSA.

Kolejny raz o nieodpłatnym przekazaniu na cele przedsiębiorstwa

Niezależnie od powyższego Sąd podzielił pogląd skarżącej, wskazując iż obecne brzmienie art. 7 ust. 2 i ust. 3 ustawy nie budzi wątpliwości, iż opodatkowaniu podlega wyłącznie nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa na inny cel niż związany z prowadzoną działalnością, potwierdzając tym samym wiele korzystnych dla podatników orzeczeń w tej mierze. W tym przypadku bardziej liberalne brzmienie polskich regulacji jest związane z niewłaściwą implementacją dyrektywy, co z kolei nie może działać na niekorzyść podatników.