Zgodnie z art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba, że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Jednocześnie zgodnie z § 2 ww. przepisu, roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Zarzut mający wpływ na odpowiedzialność ubezpieczyciela może on podnieść również przeciwko ubezpieczonemu.

Umowa ubezpieczenia wskazuje beneficjentów świadczenia

Art. 11 ust. 1 UoPIT wskazuje, że opodatkowaniu może podlegać tylko przychód ze świadczeń nieodpłatnych faktycznie otrzymanych. Ustalenie przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia wymaga, zatem wskazania osoby będącej beneficjentem świadczenia.

W przypadku, gdy polisa ubezpieczeniowa wskazuje imiennie osoby objęte ubezpieczeniem (ubezpieczonych) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, możliwe jest ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ istnieją podstawy do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez Spółkę.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, iż nieodpłatne świadczenie w postaci opłacenia składki na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków organów Spółki będących jej pracownikami powinno zostać, co do zasady, zostać opodatkowane tak jak przychody ze stosunku pracy (tzn. opodatkowane według skali podatkowej).

Wartość składek ubezpieczenia powinna być uwzględniona przy obliczaniu zaliczek na podatek PIT oraz stanowić podstawę do wymiaru składek. W związku z powyższym, pracodawca zobowiązany jest uwzględnić wartość otrzymanego przez jego pracownika świadczenia w informacji PIT – 11.

Umowa ubezpieczenia nie wskazuje beneficjentów świadczenia

W przypadku, gdy polisa ubezpieczeniowa nie wskazuje imiennie osób objętych ubezpieczeniem (ubezpieczonych) a wskazuje jedynie poszczególne grupy osób objętych ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i ich opłacenia.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, iż w takim przypadku, na pracodawcy nie ciążą żadne obowiązki informacyjne (nie musi złożyć informacji PIT – 11 do Urzędu Skarbowego).
Powyższe potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 5 maja 2014 r., sygn. ILPB1/415-132/14-2/TW, wskazując, iż ,,(…) uznać jednak należy, że ubezpieczonym od odpowiedzialności cywilnej będzie nieograniczony krąg osób. Tym samym, w tejże sytuacji, nie będzie możliwym zidentyfikowanie kręgu osób objętych ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. Objęcie ubezpieczeniem grupy osób, niemożliwej do zidentyfikowania, stanowi natomiast okoliczność uniemożliwiającą przypisanie przychodu z tego tytułu konkretnej osobie. Powyższe oznacza, że wartość zapłaconej przez Wnioskodawcę składki ubezpieczeniowej nie stanowi dla osób objętych zakresem ubezpieczenia, zdefiniowanych w opisie stanu faktycznego, przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń (…).”¹

Ubezpieczenie OC w świetle wyroku TK w sprawie nieodpłatnych świadczeń

Przedmiotowe zagadnienie należy jednocześnie rozpatrzyć w oparciu o jeden z głównych wniosków Trybunału Konstytucyjnego w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt: K 7/13 – kwestię dobrowolnej zgody pracownika na oferowane przez pracodawcę świadczenie. Powyższe ma niewątpliwie istotne znaczenie w przypadku opłacenia przez Spółkę składek na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej Członków Zarządu.

Wyrok TK pozwala na stwierdzenie, iż w takich sytuacjach (ze względu na brak dobrowolnej zgody pracownika na oferowane przez pracodawcę świadczenie) nie powstanie po stronie pracownika dochód podlegający opodatkowaniu PIT.

Autor:

Mateusz Cedro – prawnik. Obecnie Starszy Konsultant Podatkowy w Kancelarii Doradztwa Podatkowego Zarzycki & Wspólnicy. Od 2011 r. pracował oraz współpracował z podmiotami zajmującymi się obsługą prawno – podatkową podmiotów gospodarczych doradzając w transakcjach gospodarczych pod kątem ich konsekwencji prawnych oraz opodatkowania podatkami dochodowymi oraz podatkiem VAT. Posiada bogate doświadczenie doradcze oraz szkoleniowe z zakresu prawa podatkowego.