Tylko prawidłowo wniesione dopłaty korzystają ze zwolnienia z opodatkowania

Tym bardziej, że stosowanie do art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o podatku dochodowych od osób prawnych nie zlicza się do przychodów dopłat wnoszonych do spółki. Jednakże ustawodawca wyraźnie zastrzegł, iż ze zwolnienia mogą korzystać dopłaty, o ile ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Zatem wniesienie dopłat niezgodnie z przepisami będzie skutkowało powstaniem przychodu po stronie spółki.

Takie też stanowisko prezentuje NSA w dotychczasowym orzecznictwie. W wyroku z dnia 19 grudnia 2006 r. sygn. akt II FSK 26/06 NSA stwierdził, że aby można było uznać, że wniesione dopłaty w celu zwiększenia kapitału zakładowego nie stanowią przychodu podatkowego, spełniona musi zostać dyspozycja art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT. Mowa jest w niej o konieczności dokonania dopłaty wnoszonej do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Istotne znaczenie dla prawnopodatkowej kwalifikacji dopłat do kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ma przepis art. 177 ust. 2 k.s.h. Podniesiono w tym wyroku, że realizacja postanowień umowy spółki, podobnie jak uchwały zgromadzenia wspólników, nie podlega ocenie organów podatkowych z punktu wiedzenia ich skutków prawnopodatkowych. Inaczej natomiast rzecz ma się, gdy prawo podatkowe uzależnia zastosowanie konkretnego rozwiązania od reguł wskazanych w innych dziedzinach prawa, odwołując się do określonego wzorca zachowania. Taki wzorzec zachowania podatników podatku dochodowego od osób prawnych, na którym opierają się prawa i obowiązki wspólników spółek handlowych, uwzględniający zasadę proporcjonalności, zawiera art. 177 ust. 2 k.s.h. Zbadanie więc okoliczności wskazujących na jego realizacje lub uchybienia w tym zakresie ma istotne znaczenie dla prawidłowego kształtu stosunku prawnopodatkowego oraz wysokości zobowiązania podatkowego (por. również uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 grudnia 2007 r. sygn. akt II FPS 5/07 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 maja 2006 r. sygn. akt II FSK 770/05, z dnia 19 kwietnia 2007 r., sygn. akt II FSK 521/06).

W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że instytucję dopłat regulują przepisy art. 177-179 k.s.h. W myśl art. 177 § 1 k.s.h., umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Dopłaty mogą być wnoszone w związku z czasowymi trudnościami finansowymi spółki, potrzebą jej dokapitalizowania, koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów inwestycyjnych itp.

Dopłaty powinny zostać określone w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziałów. Oznacza to, że ich wartość musi być stosunkowa, czyli określać relację pomiędzy udziałem a dopłatą. Z regulacji Kodeksu spółek handlowych wynika jednoznacznie, że dopłaty muszą mieć oparcie w umowie spółki, a następnie, w miarę potrzeby, powinny być doprecyzowane w zakresie wysokości i terminu ich uiszczenia, uchwałą wspólników. Uchwała wspólników, jako konkretyzacja zasady przyznania dopłat, powinna jednoznacznie stanowić o charakterze danej dopłaty, bowiem w obrębie prawa istnieje szereg instytucji pozwalających pokryć straty finansowe spółki i niekoniecznie musi przybrać to formę dopłaty

Radosław Żuk, redaktor naczelny TaxFin.pl

Dodaj komentarz