Leasing a VAT
Na gruncie ustawy o VAT rozróżnia się skutki podatkowe osobno dla zawartej umowy leasingu finansowego i operacyjnego dla obu stron umowy –  leasingodawcy i leasingobiorcy.

Leasing operacyjny

Umowa kwalifikowana na gruncie ustawy o podatku dochodowym jako umowa leasingu operacyjnego musi spełniać następujące wymagania:

– jeżeli przedmiotem umowy są podlegające amortyzacji rzeczy ruchome umowa musi być zawarta na czas oznaczony, wynoszący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji;

– jeśli przedmiotem umowy są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, umowa ta musi być zawarta na czas oznaczony, wynoszący co najmniej 10 lat,

– suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych.

Leasing operacyjny traktowany jest na gruncie ustawy o VAT jako świadczenie usług. Leasingodawca dokumentuje za pomocą faktury VAT każdą miesięczną ratę leasingową. Z perspektywy leasingobiorcy oznacza to, iż podatkiem VAT obciążone są kolejne, miesięczne raty leasingowe.

Obowiązek podatkowy po stronie leasingodawcy powstaje z chwilą otrzymania części bądź całości zapłaty, nie później niż z chwilą upływu terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Każdorazowo leasing operacyjny, jako świadczenie usług, podlega opodatkowaniu stawką 22% VAT.

Leasing finansowy

Umową leasingu finansowego na gruncie ustaw o podatku dochodowych będzie umowa, która spełnia następujące warunki:

– została zawarta na czas oznaczony;

– suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych będących przedmiotem leasingu;

– umowa zawiera zapis, iż odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonywać będzie leasingobiorca.

Na gruncie ustawy o VAT  przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy leasingu, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione. Umowami leasingu, o których mowa w tym przypadku są umowy w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingobiorca oraz umowy leasingu gruntów.

Obowiązek podatkowy w przypadku dostawy towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury nie później niż 7 dni od wydania towarów. W przypadku umów leasingu finansowego budynków i lokali, w przypadku gdy umowy przewidują przejście prawa własności na leasingobiorcę – obowiązek podatkowy powstaje w sposób szczególny, tj. z chwilą otrzymania części bądź całości zapłaty, nie później niż 30 dnia od wydania towaru. Ogólnie można więc stwierdzić, iż w przypadku leasingu finansowego, spełniającego powyższe warunki, obowiązek podatkowy w zakresie VAT powstawać będzie jak dla dostawy danego towaru, będącego przedmiotem umowy leasingu.
Stawka podatku VAT zależy od przedmiotu leasingu, tj. zastosowanie ma właściwa stawka dla danego środka trwałego, natomiast jeżeli przedmiotem są towary używane bądź nieruchomości, leasing taki może podlegać zwolnieniu od VAT.

Z tego względu, co do zasady, leasingodawca jest zobowiązany wystawić fakturę VAT już z chwilą wydania przedmiotu leasingu, dokumentując dostawę towarów. Z tej przyczyny, za podstawę opodatkowania VAT przyjmuje się w tym przypadku sumę wszystkich opłat leasingowych (tj. części kapitałowych i odsetkowych) netto.

Zbycie przedmiotu leasingu
W razie zbycia rzeczy przez leasingodawcę w trakcie trwania umowy leasingu na rzecz osoby trzeciej nabywca wstępuje w stosunek leasingu na miejsce leasingodawcy. Następuje to z mocy prawa, w celu zachowania trwałości stosunku prawnego leasingu.
Nabycie przedmiotu umowy leasingu operacyjnego powoduje, iż w miejsce dotychczasowego leasingodawcy, świadczenie usług kontynuować będzie na dotychczasowych zasadach nowy leasingodawca, naliczając podatek VAT należny od każdej miesięcznej raty leasingowej dla leasingobiorcy.

W przypadku zbycia przedmiotu leasingu finansowego w trakcie trwania tej umowy na rzecz osoby trzeciej nowy leasingodawca również wstępuje w stosunek leasingu z mocy prawa. Niemniej jednak, jako że dotychczasowy leasingodawca pierwotnie opodatkował podatkiem VAT wyższą kwotę, niż faktycznie należna (i pobrana) na jego rzecz, jest on zobowiązany do wystawienia faktury korygującej na rzecz leasingobiorcy. Wystawienie faktury korygującej ma w tym przypadku na celu opodatkowanie po stronie dotychczasowego leasingodawcy kwoty czynszu leasingowego (tj. raty kapitałowej i odsetkowej), która faktycznie została zapłacona przez leasingobiorcę.

W tej sytuacji leasingobiorca zmniejszy odliczony przez siebie podatek naliczony VAT o kwotę VAT wskazaną w fakturze korygującej wystawionej przez leasingodawcę w rozliczeniu za miesiąc, w którym otrzymał fakturę korygującą.
Zbycie przedmiotu leasingu niewątpliwie przeniesie na nowego leasingodawcę prawo własności rzeczy – z tej perspektywy transakcja ta winna być traktowana na gruncie ustawy o VAT jako dostawa towarów (nowy leasingodawca nabywa bowiem prawo do rozporządzania przedmiotem leasingu jak właściciel). Transakcja ta powinna być udokumentowana przez dotychczasowego leasingodawcę za pomocą faktury VAT na podstawie art. 106 ustawy o VAT.

Od momentu sprzedaży rzeczy na rzecz nowego leasingodawcy opłaty leasingowe będą uiszczane już na jego rzecz. Z tego względu, w związku nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel oraz oddaniem tego prawa na rzecz leasingobiorcy (i w związku z realizacją obrotu z tego tytułu), nowy leasingodawca powinien wystawić fakturę VAT dokumentując w ten sposób dostawę towaru na rzecz leasingobiorcy. Za podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, powinna być w tym przypadku przyjęta suma rat leasingowych netto, które zostaną przez leasingobiorcę uiszczone na rzecz nowego leasingodawcy.