Jest to opłata ponoszona za:

1) wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;
2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
3) pobór wód;
4) składowanie odpadów.

Podmioty zobowiązane do ponoszenia opłat, a są to zgodnie z art. 277 i 284 ustawy Prawo ochrony środowiska  podmioty korzystające ze środowiska, za korzystanie ze środowiska obowiązane są obliczyć wysokość należnej opłaty na podstawie prowadzonej ewidencji i wnosić ją bez wezwania na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza. Wysokość opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych zależy odpowiednio od:
1) ilości i rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza;
2) ilości i jakości pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wodę powierzchniową czy podziemną, a także od jej przeznaczenia.
Ustawa oczywiście doprecyzowuje warunki i czynniki determinujące wysokość opłat w zależności od wykorzystywanego zasobu.

Ewidencja księgowa opłaty za korzystanie ze środowiska przebiega zapisem:

• Wn Podatki i opłaty) lub konto zespołu 5,
• Ma Rozrachunki publicznoprawne – Rozrachunki z urzędem marszałkowskim.

Opłata należności z tytułu opłat za „użytkowanie” środowiska będzie kosztem uzyskania przychodu, ponieważ jest to opłata podstawowa, nałożona przez przepisy. Art. 16 ust 1 pkt. 19) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) zabrania zaliczać do kosztów podatkowych kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska.

W chwili dokonania wpłaty opłaty na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego wpłata będzie ujęta w księgach:

• – Wn Rozrachunki publicznoprawne – Rozrachunki z urzędem marszałkowskim,
• – Ma Rachunek bieżący.

Zgodnie z art. 284. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego.

Odsetki są karą za nieterminowe uiszczenie opłaty zatem należy zaliczyć je do Kosztów finansowych zapisem:

• Wn Koszty finansowe,
• Ma Rachunek bankowy (albo Rozrachunki publicznoprawne – Rozrachunki z urzędem marszałkowskim w przypadku jedynie ich naliczenia).

Znajdujemy czasami w literaturze pogląd, iż należy je ująć jako Pozostałe koszty operacyjne – pamiętać jednak należy iż od 1 styczna 2009 w art. 3 ust 1 pkt. 32 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm) nie znajdujemy już wymienionych grzywien.

Odsetki karne wynikające z nieterminowego uregulowania zobowiązania będą kosztem niestanowiącym kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust 1 pkt. 21 updop. Nie uważa się za KUP odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, a na podstawie art. Art. 2. par 1. ust 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) przepisy ordynacji  stosuje się do  podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe.

Podstawa prawna
Art. 16 ust 1 pkt. 19) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.)
Art. 2. par 1. Ust 1ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60ze zm.)
art. 277 i 284 ustawy z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 ze zm.)