Nieodpłatne świadczenie usług
Zmiany dotyczące nieodpłatnego świadczenia usług wprowadzone Projektem polegają przede wszystkim na „rozbiciu” dotychczasowej normy art. 8 ust. 2 ustawy VAT na dwa punkty oraz częściowo odmiennym zdefiniowaniu sytuacji, kiedy świadczenie usług będzie uważane za odpłatne (tj. podlegające opodatkowaniu VAT). I tak, w pkt 1 ustępu 2 pojawia się zapis mówiący o użyciu towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż „działalność gospodarcza jego przedsiębiorstwa”, o ile podatnik miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów. Art. 8 ust. 2 pkt 2 mówi z kolei o nieodpłatnym świadczeniu usług na cele podatnika lub jego pracowników (…) jak też wszelkich innych nieodpłatnych świadczeniach usług do celów innych niż działalność gospodarcza przedsiębiorstwa podatnika. Sformułowania powyższe są niewątpliwie próbą odwzorowania normy art. 26 ust. 1 Dyrektywy VAT, który (zgodnie z ust. 2 tegoż artykułu) może być przez państwo członkowskie „zawieszony”, o ile nie spowodowałoby to zakłóceń konkurencji.
Nie wdając się w dogłębną analizę tego, czy przepis art. 8 ust. 2 ustawy VAT jest udaną próbą implementacji Dyrektywy VAT w zakresie opodatkowania usług świadczonych nieodpłatnie, zauważyć należy że przepis powyższy skutkuje tym, że nieodpłatne świadczenie usług w związku z działalności gospodarczą przedsiębiorstwa podatnika pozostaje także w nowym stanie prawnym wyjęte z opodatkowania. Taki sam efekt ma również użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów jego działalności gospodarczej. Tym samym, nowe unormowanie przepisu art. 8 ust. 2 – choć odbiegające niewątpliwie od zapisów Dyrektywy VAT – rozszerza możliwość nieopodatkowania świadczenia usług w stosunku do dotychczasowych przepisów.
Skutki dla podatników
Niewątpliwie najistotniejszą zmianą wynikającą z nowych przepisów jest objęcie opodatkowaniem nieodpłatnych przekazań towarów na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. W praktyce może to spowodować powrót do popularnej przed 2004 r. koncepcji agencji reklamowej. Polegała ona na tym, że firma (sponsor) zamawiała u agencji reklamowej usługę sprowadzającą się do dystrybucji wśród klientów materiałów (gadżetów) reklamowych sponsora, wcześniej u niego nabytych. Tym samym, sponsor nie dokonywał nieodpłatnych przekazań na rzecz klientów, lecz jedynie nabywał usługę agencji. Nieodpłatnego przekazania nie dokonywała też agencja, która otrzymywała wynagrodzenie za swoją usługę. Konstrukcja taka pozwalała więc na przekazanie towarów klientom bez opodatkowania, pomimo że dokonywane ono było niewątpliwie w związku z działalnością gospodarczą sponsora.
Podatnicy rozważający zastosowanie modelu agencji reklamowej powinni mieć jednak na uwadze orzeczenie Trybunału w sprawie Baxi Group Ltd. (C-55/09). Na kanwie tej sprawy Trybunał uznał, że wartość przekazanych przez agencję towarów klientom jest niczym innym jak tylko wynagrodzeniem sponsora. Tym samym pomiędzy sponsorem a klientami dochodzi do sprzedaży, co skutkuje jej opodatkowaniem dla celów VAT.
- Nieodpłatne przekazania towarów i świadczenia usług, część 1
- Nieodpłatne przekazania towarów i świadczenia usług, część 2