13 listopada 2011 roku rozpoczęto proces windykacji przez zewnętrzną firmę prawniczą. Ponieśliśmy pewne koszty w związku z obsługą procesem sądowym komorniczym itp. na kwotę około 800,00.
08 listopada 2012 ( a wiec po 1 roku) otrzymaliśmy pismo od firmy windykacyjnej, że owszem uzyskano tytuł egzekucyjny, ale Komornik Sądowy Rejonowy umorzył postępowanie z uwagi na bezskuteczność egzekucji. W piśmie jest zdanie, które sugeruje, że na podstawie tegoż pisma mamy prawo do zaliczenia nieodzyskanej kwoty 6380,00 + 450,00 (odsetki należne) do kosztów uzyskania przychodu.
Zaznaczam, że do tej pory kwoty 7380,00 – 1000,00 jest na koncie Wn Należności od odbiorców 201-1 a kwota netto na przychodach 701-22 i VAT na koncie VAT należny 223-1-22, który został odprowadzony zgodnie z terminem, czyli w maju za IV 2010.
Pojawia się zatem pytanie: jak rozksięgować i zaksięgować powyższe zdarzenie ?
W przypadku, gdy kontrahent nie uiścił należności, istnieje prawo po przejściu ścieżki egzekucji komorniczej – także tej bezskutecznej zaliczyć kwotę netto nieodzyskanej należności do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 16 ust 1 pkt 25 lit a) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych, jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane, jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2. Z kolei art. 16 ust 2 updop wskazuje, iż jeśli jednostka posiada postanowienie o nieściągalności, uznane przez wierzyciela, czyli Jednostkę, jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, to może tę wierzytelność – kwotę netto zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Księgowania dotyczące należności ( tylko, przychodów i VAT nie zmieniamy) będą zatem następujące przy założeniu, że nie dokonywaliście państwo wcześniej odpisów aktualizacyjnych:
1. Pod data złożenia pozwu – przeksięgowanie należności w kwocie nieotrzymanej do należności spornych
- Wn Pozostałe rozrachunki roszczenia sporne 6380zł
- Ma Rozrachunki z odbiorcami 6380 zł
2. Opłacenie kosztów procesowych
- Wn Pozostałe koszty operacyjne 800
- Ma Rachunek bankowy albo pozostałe rozrachunki w zależności od sposobu ich ponoszenia 800 zł
3. Naliczenie odsetek
- Wn Pozostałe rozrachunki roszczenia sporne 450 zł
- Ma Odpisy aktualizacyjne wartość należności 450 zł
4. Wyłącznie należności z ksiąg na podstawie pisma z firmy windykacyjnej w
- Wn Pozostałe koszty operacyjne koszty uzyskania przychodu 5186,99 zł
- Wn Pozostałe koszty operacyjne – koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodu 1193,01 (proporcjonalnie rozliczenie kwoty netto i podatku VAT)
- Ma Pozostałe rozrachunki – roszczenia sporne 6380 zł
Ujęcie odpisu aktualizacyjnego w chwili przeksięgowania należności w roszczenia sporne pominięto, ponieważ zaraz nastąpi wyłączenie tej należności. Odpis zgodnie z art. 35b ust 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.) powinien być dokonany w chwili skierowania sprawy do windykacji, lub nawet wcześniej, gdy odbiorca zaczął odmawiać zapłaty.
Uwaga:
Jeśli jednostka wcześniej nie zarachowywała odsetek do przychodów w rachunkowości to obecnie nie ma sensu ich obecne naliczanie i odpisywanie w koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodu
Podatek VAT – nie jest i nie może być on kosztem uzyskania przychodu. Wynika to z art. 16 ust1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.