Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz. U. Nr 175, poz. 1361 ze zm., dalej jako 1 Pr.Up.N.), wierzycielowi nie przysługuje prawo do zwrotu poniesionych przez niego kosztów. Od wskazanej zasady ustawodawca wprowadził jednak dwa wyjątki. Po pierwsze, wierzycielowi należy się zwrot kosztów wywołanych wniesieniem sprzeciwu co do uznania wierzytelności innego wierzyciela, i tylko wówczas gdy sprzeciw był skuteczny i w wyniku jego wniesienia odmówiono uznania wierzytelności innego wierzyciela. Po drugie zaś, wierzycielowi należy się zwrot zaliczki na koszty postępowania, którą złożył na żądanie sędziego-komisarza lub gdy złożył ją w następstwie realizacji uchwały zgromadzenia wierzycieli zobowiązującej go do wpłacenia zaliczki na te koszty, a fundusze masy upadłości wystarczą na pokrycie kosztów postępowania.

W doktrynie podnosi się, iż wskazany przepis dotyczy wszystkich wierzycieli biorących udział w postępowaniu upadłościowym i – w zasadzie – wszystkich czynności przez nich podejmowanych, bez względu na wynik tych czynności. Zatem dla przykładu wierzycielowi nie służy prawo do zwrotu kosztów zgłoszenia wierzytelności i udziału w dalszym postępowaniu zmierzającym do ustalenia wierzytelności, kosztów udziału w zgromadzeniu wierzycieli czy też kosztów połączonych z podziałem funduszów masy upadłości.

Należy również zaznaczyć, że zwrot kosztów się wierzycielowi nie należy, jeżeli złożył sprzeciw co do odmowy uznania zgłoszonej przez niego samego wierzytelności i w wyniku tego uzyskał uznanie wierzytelności.

Trzeba także wskazać, co należy rozumieć przez pojęcie „kosztów postępowania wywołanego wniesieniem sprzeciwu”. Chodzi przede wszystkim o opłatę stałą w wysokości 200 zł (art. 75 pkt 4 Ks.c.u.), a ewentualnie także o koszty postępowania dowodowego oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego wierzyciela (art. 98 K.p.c w zw. z art. 229 Pr.Up.N.). Koszty postępowania, o których mowa, oraz zaliczka na koszty postępowania upadłościowego, pokrywane są z funduszów masy upadłości (art. 231 ust. 1) w trybie przewidzianym w art. 343 ust. 1 Pr.Up.N.

Na koniec można zadać sobie pytanie, czy skoro opisywane koszty są długiem masy upadłości i są pokrywane w trybie art. 343 ust. 1 Pr.Up.N., to czy zasadne jest wnioskowanie o ich zwrot wraz z wniesieniem opisywanego sprzeciwu. Co prawda, ustawa milczy na temat konieczności złożenia takiego wniosku, ale jego sformułowanie w sprzeciwie nie wydaje się być błędem, a jedynie zasygnalizowaniem faktu sędziemu-komisarzowi. Za podstawę prawną zwrotu wskazać trzeba wówczas art. 233 zd.2 Pr.Up.N.