W sytuacjach wyjątkowych umowa leasingu może być wypowiedziana ze skutkiem natychmiastowym. Jak bowiem wskazuje orzecznictwo sądowe „dla wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym nie jest konieczne, aby nastąpiła utrata rzeczy – wystarczy, gdy istnieje takie niebezpieczeństwo. Niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia rzeczy musi zostać spowodowane zaniedbaniami leasingobiorcy.” (wyrok Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2005 r. sygn. II CK 33/05).
Artykuł 70915 kodeksu cywilnego stanowi, że w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Przepis ten reguluje odpowiedzialność kontraktową korzystającego oraz wskazuje zakres odszkodowania należny finansującemu.
Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Finansujący może żądać natychmiastowego zapłacenia rat, ponieważ przyjmuje na siebie ryzyko wykładając środki pieniężne na nabycie rzeczy dla korzystającego.
Odszkodowanie należne finansującemu winno być pomniejszone o korzyści uzyskane jednocześnie przez finansującego. Pojęcie tych korzyści nie zostało zdefiniowane w kodeksie cywilnym. Z wykładni literalnej przepisu wynika, iż mają to być korzyści, jakie finansujący uzyskał w skutek zapłaty wszystkich niewymagalnych jeszcze rat leasingowych (dyskonto) przed terminem oraz korzyści uzyskane w skutek rozwiązania umowy. Co do zasady jako korzyści można uznać wartość rzeczy z uwzględnieniem faktu odzyskania przedmiotu leasingu przez finansującego i możliwości sprzedaży, oddania w dzierżawę, najem lub przez zawarcie nowej umowy leasingu.
Odwołując się do orzecznictwa Sądu Najwyższego należy wskazać, iż korzyścią dla finansującego może być zawarcie nowej umowy leasingu, w sytuacji gdy świadczenia od nowego korzystającego przewyższą sumę niezapłaconych rat. W ocenie Sądu Najwyższego wyrażonej w wyroku z 14 lipca 2010 r. o sygn. V CSK 4/10, wąskie ujmowanie korzyści nie jest trafne, nie można bowiem nie dostrzegać, że obok korzyści płynących z faktu wcześniejszej, natychmiastowej spłaty wszystkich rat niezapłaconych do końca obowiązywania umowy, leasingodawca odzyskuje także przedmiot leasingu, którym może rozporządzać. SN podkreślił, iż „jeżeli zatem uzyskiwane od nowego leasingobiorcy świadczenia będą wyższe niż te, które uzyskałby od poprzedniego do końca okresu, na jaki była zawarta umowa, to różnica tych świadczeń także stanowi korzyść określoną w art. 70915 k.c.”
Z drugiej strony warto zauważyć, iż orzecznictwo SN nie jest spójne co do zakresu definiowania korzyści należnych finansującemu. Wskazuje się także na argumenty, iż przepis art. 70915 kodeksu cywilnego nie uzasadnia stwierdzenia, że uwzględnieniu podlegają wszystkie korzyści, które finansujący uzyskał po wypowiedzeniu umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność. W wyroku Sądu Najwyższego z 9 września 2010 r. sygn. I CSK 641/09 Sąd podkreślił, że „za korzyści uzyskane przez finansującego wskutek rozwiązania umowy leasingu nie można natomiast uznać rat należnych na podstawie nowej umowy, dotyczącej tego samego przedmiotu; ani wszystkich tych rat, ani niektórych z nich, np. opłaty wstępnej; ani całości poszczególnych rat, ani określonej ich części, np. prowizji.” Zastrzeżone w nowej umowie raty w zakresie obejmującym prowizję finansującego stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług pozostających w związku jedynie z nową umową. W konsekwencji ich źródłem jest nowa umowa leasingu, a nie samo rozwiązanie umowy wcześniejszej.
