Refakturowanie usług ubezpieczeniowych przez leasingodawców

Jednakże, pomimo iż umowa ubezpieczenia jest zawarta we własnym imieniu przez leasingodawcę, nie można pominąć faktu, iż w istotnej mierze jej beneficjentem jest leasingobiorca. Korzystanie z ubezpieczenia przedmiotu umowy przez korzystającego ujawnia się chociażby w przypadku utraty rzeczy i rozwiązania umowy leasingu z mocy prawa. W takim przypadku, naturalną sankcją wynikającą z przepisów kodeksu cywilnego jest prawo leasingodawcy do żądania od leasingobiorcy wszystkich przyszłych, niezapłaconych jeszcze rat leasingowych. Odszkodowanie to jest obniżane o kwotę ubezpieczenia wypłaconą leasingodawcy – jeśliby nie doszło do ubezpieczenia przedmiotu umowy, leasingobiorca byłby zobowiązany zapłacić na rzecz leasingodawcy pełną kwotę odszkodowania (przyszłych rat). Jako że ubezpieczenia ochrania interesy finansowe leasingobiorcy, finansujący obciąża leasingobiorcę kosztem składek ubezpieczeniowych.

W ocenie branży leasingowej, zgodnie z istotą umowy leasingu oraz funkcją, jaką pełni ubezpieczenie przedmiotu leasingu, prawidłową praktyką jest odprzedaż usług ubezpieczeniowych z zastosowaniem zwolnienia od podatku VAT. W ocenie leasingodawców możliwe jest bowiem równie efektywne wykonanie usługi leasingu bez świadczenia usługi ubezpieczenia, bądź też zapewnienie tej usługi bezpośrednio przez leasingobiorcę (na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej bezpośrednio pomiędzy leasingobiorcą a ubezpieczycielem).

Natomiast organy podatkowe zajmują stanowisko przeciwne twierdząc, iż pokrycie przez leasingobiorcę kosztów ubezpieczenia jest niezbędnym warunkiem zawarcia i kontynuacji umowy leasingu. W orzecznictwie sądów administracyjnych (np. w wyroku WSA we Wrocławiu z 8.12.2008 r., sygn. akt I SA/Wr 881/08) pojawia się teza, iż: „w przypadku świadczenia usługi leasingu wraz z ubezpieczeniem przedmiotu leasingu mamy do czynienia z jedną usługą, do podstawy opodatkowania której należy zaliczyć również koszty ubezpieczenia przedmiotu leasingu i zastosować jednolitą stawkę podatku, właściwą dla usługi zasadniczej. Ubezpieczenie jest bowiem ściśle związane z usługą leasingu i ma w stosunku do niej charakter poboczny (uzupełniający). Nie są to odrębne usługi, ale elementy pewnej całości, stanowiące z ekonomicznego punktu widzenia jedno świadczenie. Bez usługi podstawowej – usługi leasingu świadczenie usługi ubezpieczenia przez leasingodawcę utraciłoby swój sens. (…) Koszty ubezpieczenia, którymi obciążany jest korzystający, powinny być elementem podstawy opodatkowania usługi leasingu i to niezależnie od tego, czy stanowiąc element kalkulacyjny wchodzą w skład umówionej przez strony należności za usługę leasingu, czy też umowa stron wyodrębnia ubezpieczenie w oddzielnych kwotach.” Identyczne stanowisko zajął także WSA w Warszawie w wyroku z 10.12.2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 1022/09).

W związku z powyższym sądy stwierdzają, iż koszt ubezpieczenia przedmiotu leasingu powinien być włączony do podstawy opodatkowania i objęty jedną stawką podatku, ponieważ usługa ubezpieczenia jest nierozerwalnie związana z usługą leasingu. W ocenie sądów  ubezpieczenie ma charakter pomocniczy wobec usługi zasadniczej (tj. usługi leasingu), ponieważ korzysta z niego sam finansujący, a zabezpieczenie przedmiotu leasingu leży w interesie zarówno finansującego, jak i korzystającego. Należy jednak podkreślić, iż wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych są nieprawomocne, więc należy czekać na rozstrzygnięcie tej sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Na marginesie wskazać należy, iż na odmiennym stanowisku w podobnej sprawie stoi ETS w wyroku z 11.06.2009 r. w sprawie C-572/07 (Tellmer), który rozstrzygał kwestię związaną z opodatkowaniem świadczeń złożonych, tj. usługi wynajmu mieszkań i towarzyszącej jej usłudze sprzątania części wspólnych budynku mieszkalnego. ETS stwierdził, iż „najem nieruchomości i usługi sprzątania jej części wspólnych należy uznać, w okolicznościach takich jak w sprawie przed sądem krajowym, za czynności samodzielne, wzajemnie od siebie odrębne.”

ETS wskazał, iż potraktowanie świadczenia dodatkowego jako elementu najmu, podczas gdy najemca ma pełną możliwość samodzielnego zorganizowania tego świadczenia, naruszałoby zasadę konkurencji. Z tej perspektywy automatyczne uznawanie, iż wszelkie usługi dodane świadczone na rzecz najemców, dzierżawców czy leasingobiorców są elementem usługi głównej (najmu, dzierżawy czy leasingu) jest nieprawidłowe.

Dodaj komentarz