Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o interpretację podatnik wskazał, iż zamierza rozpocząć współpracę z partnerem w celu zaoferowania pracownikom partnera preferencyjnych warunków nabywania określonych produktów bankowych oferowanych przez podatnika. Podatnik zobowiąże się do zapewnienia pracownikom partnera dostępu do bankomatu oraz terminala płatniczego, a partner umożliwi z kolei umieszczenie bankomatu z swojej siedzibie i będzie informował pracowników o produktach oferowanych przez podatnika. Każda ze stron poniesie koszty związane ze swoim udziałem w porozumieniu. W zamierzeniu stron każda z nich ma odnieść korzyść związaną z realizacją opisanej metody współpracy. Podatnik spytał, czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym działania podejmowane w ramach organizacji i realizacji współpracy nie będą mieściły się w zakresie czynności opodatkowanych VAT. Zdaniem podatnika, opisane działania nie stanowią czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, w szczególności nie mogą zostać uznane za usługi w rozumieniu przepisów u.p.t.u.¹

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. W ocenie organu w opisanym stanie faktycznym strony świadczą sobie wzajemnie usługi, o których mowa w art. 8 ust.1 u.p.t.u. Wspólne działania będą miały na celu zwiększenie obrotów podatnika oraz partnera. Zamiarem stron jest pozyskanie wspólnych klientów, co jednak jest możliwe po wykonaniu działań, w ramach których każda ze stron ponosi koszty na promocję siebie i partnera. Podejmowane działania mają charakter świadczenia ekwiwalentnego, którego wartość stanowi wysokość poniesionych kosztów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił interpretację Ministra Finansów ze względów proceduralnych. W uzasadnieniu zobowiązał jednak organ do odniesienia się do powoływanych przez podatnika wyroków sądów administracyjnych, które zapadły w podobnych stanach faktycznych co ten zaprezentowany we wniosku przez podatnika.

Komentarz
W prezentowanym wyroku Sąd nie zajął stanowiska co do meritum sprawy. Podstawą uchylenia interpretacji Ministra Finansów było bowiem naruszenie przez organ przepisów postępowania związanych z udzielaniem interpretacji indywidualnych. Tym niemniej w podobnych sprawach sądy administracyjne zajmowały już wcześniej stanowisko merytoryczne, które – z uwagi na wagę problemu – warto przypomnieć.

W wyroku z dnia 9 października 2008 roku, sygn. akt I FSK 291/08 NSA sformułował tezę, iż nie stanowią wzajemnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u. wspólne działania marketingowe dwóch podmiotów gospodarczych, których celem jest zachęcenie ich klientów do dokonania zakupów towaru u jednego z nich przy wykorzystaniu produktu drugiego. Odnosząc się do zbliżonego do omawianej sprawy stanu faktycznego NSA uznał, iż w stosunku do działań marketingowych, które mają przynieść korzyści obydwu stronom zaangażowanym w określoną działalność, nie sposób mówić o świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 u.p.t.u. Dla każdej ze stron określony rodzaj współpracy ma bowiem przynieść założone korzyści.

W przedstawionym w prezentowanej sprawie stanie faktycznym mamy do czynienia z podobną sytuacją. Zarówno podatnik, jak i jego partner widzą we wzajemnej współpracy możliwość uzyskania określonych korzyści. Dla podatnika będzie to sprzedaż świadczonych przez niego usług bankowych pracownikom partnera, dla partnera zaś korzyścią taką będzie zwiększenie atrakcyjności zatrudnienia poprzez możliwość zapewnienia pracownikom preferencyjnych usług bankowych. Można zatem uznać, iż współpraca ta ma przynieść obopólne korzyści obydwu jej stronom. Gdy weźmie się dodatkowo pod uwagę fakt, iż każda ze stron ponosi we własnym zakresie koszt udziału we współpracy, można poczynić założenie, iż – zgodnie ze wspomnianą tezą wyroku NSA – współpraca taka nie będzie stanowiła opodatkowanego VAT świadczenia usług.

Stanowisko zajęte przez NSA we wspomnianym wyroku czyni atrakcyjnym nawiązywanie przez podatników współpracy z innymi podmiotami, której celem jest zwiększenie sprzedaży oferowanych produktów lub usług, bądź też osiągnięcie celu o charakterze niematerialnym w postaci np. zwiększenia atrakcyjności warunków zatrudnienia. Należy jednak pamiętać, aby zasady organizacji takiej współpracy wykluczały możliwość uznania działań podejmowanych przez strony za wzajemne świadczenie usług, bowiem te podlegają opodatkowaniu VAT. W tym celu konieczne jest takie uregulowanie zasad organizacji wzajemnej współpracy, aby działania każdej ze stron miały zasadniczo na celu osiągnięcie pozytywnych efektów w działalności przede wszystkim tej strony, a nie partnera.