Stan faktyczny oraz stanowisko ETS
Spółka Yaesu Europe złożyła w Niemczech na urzędowym formularzu wniosek o zwrot VAT, który w jej imieniu został podpisany przez profesjonalnych pełnomocników. Wniosek ten został odrzucony przez organy podatkowe, z uwagi na brak własnoręcznego podpisu podatnika.

Rozpatrujący sprawę sąd krajowy powziął wątpliwości w zakresie znaczenia pojęcia „podpisu” w prawie wspólnotowym, w konsekwencji czego zwrócił się do ETS m.in. z pytaniem, czy wniosek o zwrot VAT musi zostać obowiązkowo podpisany osobiście przez podatnika lub w przypadku osoby prawnej przez jej ustawowego przedstawiciela, czy też wystarczający jest podpis pełnomocnika.

Zdaniem ETS harmonizacja zasad zwrotu VAT na podstawie przepisów VIII Dyrektywy wymaga, aby pojęcia znajdujące się we wzorze wniosku o zwrot VAT, stanowiącym załącznik do tej Dyrektywy, miały we wszystkich Państwach Członkowskich takie samo znaczenie i zakres. Państwa Członkowskie nie mogą ustanawiać dodatkowych warunków zwrotu podatku, takich np. jak własnoręczne podpisanie wniosku przez podatnika. Wzór wniosku o zwrot VAT w tym zakresie ustanawia jedynie warunek podpisu podatnika, co oznacza, iż podpis ten nie musi być własnoręczny i może zostać złożony przez odpowiednio umocowanego pełnomocnika.

Teza

W prezentowanym orzeczeniu ETS sformułował następującą tezę:
Pojęcie „podpis” na wniosku o zwrot VAT, wymienione na wzorze znajdującym się w załączniku A do VIII Dyrektywy stanowi pojęcie prawa wspólnotowego, które powinno być interpretowane w sposób jednolity w tym znaczeniu, że wspomniany wniosek o zwrot nie musi być obowiązkowo podpisany przez samego podatnika, lecz że w tym zakresie wystarczający jest podpis pełnomocnika.

Komentarz

Na podstawie prezentowanego orzeczenia można sformułować dwa zasadnicze wnioski.

Po pierwsze, polskie organy podatkowe rozpatrujące wnioski o zwrot VAT składane przez podatników z innych Państw Członkowskich Unii Europejskiej nie mogą wymagać od tych podatników osobistego podpisywania wniosków. Zobowiązane są więc do akceptowania również takich wniosków, które zostały podpisane przez należycie umocowanych pełnomocników. Obowiązek taki można również wyprowadzić z brzmienia art. 80a § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, deklaracja, w tym deklaracja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, może być podpisana także przez pełnomocnika podatnika, płatnika i inkasenta. Wydaje się, iż brak jest podstaw, aby zasady tej – w świetle ww. orzeczenia ETS – nie stosować także do wniosków o zwrot VAT.

Drugą konsekwencją prezentowanego orzeczenia jest natomiast to, iż polscy podatnicy, zamierzający składać wnioski o zwrot VAT w innych Państwach Członkowskich mogą swobodnie powierzać dokonanie wszystkich niezbędnych czynności pełnomocnikom. Należy jednak zwrócić uwagę, aby pełnomocnictwa zostały udzielone zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie w Państwie Członkowskim, w którym składany będzie wniosek o zwrot podatku. W innym przypadku istnieje ryzyko, iż pełnomocnictwo takie zostanie zakwestionowane, co przedłuży lub – w skrajnych przypadkach – uniemożliwi uzyskanie zwrotu.

Powyższe uwagi znajdą jednakże zastosowanie do wniosków, które zostały złożone do końca 2009 r. Od dnia 1 stycznia zmienił się bowiem system zwrotu VAT podatnikom zagranicznym.  Aktualnie wnioski takie składane są w za pomocą środków komunikacji elektronicznej za pośrednictwem właściwego dla podatnika organu podatkowego w kraju jego siedziby. Wniosek taki, z uwagi na formę, w jakiej jest składany nie wymaga podpisu podatnika.