Obowiązek rejestracji dla WDT – wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 lipca 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 600/10

Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
Organy określiły podatnikowi zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług kwestionując prawidłowość zastosowania przez niego 0% stawki VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Wskazały, iż dostawy towarów podatnik dokonał w okresie, w którym nie był jeszcze zarejestrowany dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych. Odpowiednie zgłoszenie rejestracyjne w tym zakresie złożył dopiero później. W konsekwencji powołując się na art. 97 ust. 1 i ust. 4 oraz art. 13 ust. 6 u.p.t.u.1 organy uznały, że transakcje dokonane przez podatnika należało traktować jako dostawę krajową i opodatkować według 22% stawki VAT.

Podatnik argumentował, że z przepisów wspólnotowych nie wynika, aby warunkiem skorzystania z 0% stawki VAT przy WDT była rejestracja dostawcy towarów jako podatnika VAT dla transakcji wspólnotowych. W przypadku podatnika nie było żadnych wątpliwości co do faktycznego dostarczenia towaru odbiorcy w innym państwie członkowskim, a zatem miał on prawo do zastosowania 0% stawki VAT.

WSA w Warszawie podzielił argumentację prezentowaną przez podatnika. Sąd uznał, że z art. 13 ust. 6 u.p.t.u. wynika, iż za WDT należy uznać także dostawę wykonaną przez podatnika, który w momencie wykonania tej dostawy nie był zarejestrowany dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych i obowiązku rejestracji dopełnił po dokonaniu dostawy, a także spełnił pozostałe warunki do uznania dostawy za WDT. Sąd odwołał się do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, z którego wynika, iż warunki formalne wprowadzane przez państwa członkowskie w zakresie dokumentowania WDT nie mogą podważać zasady neutralności VAT oraz zasady proporcjonalności. Uzależnienie możliwości zastosowania 0% stawki VAT od faktu dokonania wcześniejszej rejestracji jako podatnika VAT UE niezależnie od faktycznego dokonania dostawy na rzecz podatnika w innym państwie członkowskim zasady te narusza.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów uznaje się także dostawę dokonaną przez podatnika, który w momencie jej dokonywania nie był zarejestrowany jako podatnik VAT UE, przy czym obowiązku rejestracji dopełnił już po dokonaniu dostawy oraz spełnił pozostałe warunki do uznania dostawy za WDT.”

Komentarz
Prezentowany wyrok należy niewątpliwie uznać za korzystny dla podatników. Sąd potwierdził w nim bowiem, iż zastosowania 0% stawki VAT przy WDT nie wyklucza okoliczność, iż w momencie dokonywania tej dostawy podatnik nie był jeszcze zarejestrowany dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Jeżeli spełnione zostały wszystkie materialno-prawne warunki do uznania, iż WDT rzeczywiście miała miejsce (towar dostarczono odbiorcy do innego państwa członkowskiego a podatnik dysponuje potwierdzającymi to dokumentami) to zastosowanie 0% stawki VAT jest możliwe także wówczas, gdy rejestracja jako podatnik VAT UE nastąpiła w okresie późniejszym.

Stanowisko zajęte przez WSA w Warszawie już wcześniej pojawiało się w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo w prawomocnym wyroku z dnia 19 czerwca 2008 roku, sygn. akt I SA/Ke 110/08 WSA w Kielcach sformułował następującą tezę: „ze wspólnotowej definicji WDT nie wynika obowiązek rejestracji dostawcy towaru jako podatnika. W tym zakresie u.p.t.u. jest niezgodna z implementowanymi w niej zapisami VI Dyrektywy, albowiem wprowadza w art. 13 ust. 6 dodatkowy warunek implikujący wystąpienie WDT tj. uzyskania rejestracji zgodnie z dyspozycją art. 97 u.p.t.u. Aby zatem daną transakcję w myśl tego przepisu można było uzna za wewnątrzwspólnotową to dostawca musi zostać zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Konsekwencją tak zdefiniowanej WDT jest możliwość podwójnego opodatkowania tej samej czynności wobec braku możliwości zastosowania przez niezarejestrowanego dostawce towaru stawki 0%, co w rezultacie godzi w zasadę neutralności.” Podobnie uznał także WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 23 lipca 2008 roku, sygn. akt I SA/Ol 237/08 oraz NSA w wyroku z dnia 11 marca 2010 roku, sygn. akt I FSK 1941/08. Zdarzały się jednakże również i orzeczenia, w których sądy uznawały, że brak zgłoszenia i rejestracji jako podatnika VAT UE powoduje, iż dostawa dokonana przez tego podatnika nie może być uznana za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, a co za tym idzie nie można do niej odnosić 0% stawki podatku (tak np. WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 29 listopada 2006 roku, sygn. akt I SA/Bk 370/06).

Prawidłowość poglądu wyrażonego przez WSA w Warszawie w prezentowanym wyroku potwierdza dotychczasowe orzecznictwo ETS. Otóż w wyrokach w sprawach C-409/04 Teleos plc oraz C-146/05 ETS uznał, iż wymogi formalne ustanawiane przez państwa członkowskie w zakresie dokumentowania WDT nie mogą naruszać zasady neutralności VAT ani wykraczać poza to co jest konieczne do osiągnięcia określonych przez ustawodawcę celów. Uzależnienie zastosowania 0% stawki VAT przy WDT od faktu uprzedniej rejestracji dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych, pomimo tego, iż faktyczne przeprowadzenie dostawy do innego państwa członkowskiego nie budzi żadnych wątpliwości zasady te niewątpliwie narusza. To, iż o możliwości zastosowania 0% stawki VAT przesądzają przede wszystkim okoliczności dokonania dostawy towarów a nie spełnienie przez podatnika określonych wymogów formalnych potwierdza też pogląd wyrażony przez ETS w powołanym już wyroku w sprawie C-409/04. Trybunał uznał w nim, iż  „poza przesłankami dotyczącymi działania w charakterze podatnika, przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel i fizycznego przemieszczenia towarów pomiędzy dwoma państwami członkowskimi nie można uzależniać od spełnienia jakiejkolwiek innej przesłanki w celu zakwalifikowania danej czynności jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.”

Stanowisko WSA w Warszawie umożliwia podatnikom stosowanie 0% stawki VAT również do tych wewnątrzwspólnotowych dostawy towarów, których dokonali w okresie, w którym nie byli zarejestrowani jako podatnicy VAT UE. Ci z podatników, którzy do takich transakcji zastosowali natomiast stawkę właściwą dla dostaw krajowych, są uprawnieni do odpowiedniego skorygowania swoich rozliczeń.

\"\"
1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)

Dodaj komentarz