Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
Organy podatkowe zakwestionowały rozliczenia podatnika dotyczące  podatku od towarów i usług Wskazały, że podatnik świadczył na rzecz jednego z kontrahentów usługi spedycyjne, przy czym poszczególne czynności składające się na te usługi były wykonywane w każdym kolejnym miesiącu. Na podstawie porozumienia z kontrahentem wynagrodzenie należne podatnikowi z tytułu świadczenia usług miało być fakturowane dwa razy w roku, tj. w lipcu i w grudniu i w ten sposób rozliczenia te przeprowadzano. Organy uznały, iż podatnik powinien był wykazywać obowiązek podatkowy od świadczonych przez siebie usług zgodnie z regułą określoną w art. 19 ust. 13 pkt 2 u.p.t.u., a więc z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż w terminie 30 dnia od dnia wykonania usługi. Tymczasem podatnik dokonał nieuprawnionej modyfikacji ww. reguły uznając, iż postanowienia umowy wiążącej go z kontrahentem mają decydujący wpływ na moment powstania obowiązku podatkowego. Z tego względu w sposób błędny deklarował obowiązek podatkowy jedynie dwa razy do roku – w lipcu oraz w grudniu.
Podatnik argumentował, iż świadczone przez niego usługi mają charakter ciągły, a zatem do oceny momentu ich wykonania oraz powstania obowiązku podatkowego decydujące znaczenie powinny mieć ustalenia zawarte w umowie z kontrahentem. Te przewidywały natomiast 6-miesięczne okresy rozliczeniowe i zgodnie z tymi postanowieniami podatnik dokonywał rozliczeń podatkowych.

Rozpatrujący skargę podatnika WSA w Gliwicach podzielił stanowisko organów podatkowych. Podobnie postąpił także NSA. Zdaniem NSA świadczone przez podatnika usługi spedycyjne nie miały charakteru usługi ciągłej. W ich ramach można było bowiem wyodrębnić pojedyncze czynności o zindywidualizowanym charakterze (poszczególne usługi transportowe, spedycyjne). W konsekwencji powyższego nie można przyjąć, iż powstanie obowiązku podatkowego w omawianym przypadku było uzależnione od ustaleń pomiędzy stronami umowy w zakresie okresów wystawiania faktur oraz dokonywania rozliczeń finansowych. Obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowych usług powstaje bowiem zgodnie z regułą ustanowioną w art. 19 ust. 13 pkt 2 u.p.t.u., tj. w momencie otrzymania całości lub części zapłaty nie później jednak niż 30 dnia od dnia wykonania usługi.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Usługi transportowe i spedycyjne nie mają charakteru usług ciągłych, w konsekwencji czego o momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu ich świadczenia nie mogą przesądzać postanowienia umowy zawartej przez kontrahentów. Obowiązek podatkowy w przypadku usług transportowych i spedycyjnych powstaje każdorazowo w terminie określonym w art. 19 ust. 13 pkt 2 u.p.t.u.”

Komentarz
Prezentowane orzeczenie powinno zainteresować wszystkich podatników, którzy w ramach prowadzonej działalności zajmują się świadczeniem usług transportowych oraz spedycyjnych. Stanowisko zajęte przez NSA wskazuje bowiem, w jakim momencie powinni oni wykazywać obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia tego rodzaju usług.

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu było ustalenie, że usług transportowe oraz spedycyjne nie mają charakteru usług ciągłych. To doprowadziło NSA do wniosku, iż niezależnie od przyjętego przez strony sposobu dokonywania rozliczeń finansowych, obowiązek podatkowy powstaje w takim przypadku zawsze zgodnie z zasadą określoną w art. 19 ust. 13 pkt 2 u.p.t.u., tj. w momencie otrzymania całości lub części zapłaty nie później jednak niż 30 dnia od dnia wykonania usługi.

Usługi o charakterze ciągłym określane są w orzecznictwie jako usługi, które są stale w fazie wykonywania, co oznacza, że wykonywane są nieprzerwanie przez czas trwania umowy i w przypadku których jednoznacznie można określić jedynie moment rozpoczęcia świadczenia, natomiast moment zakończenia nie jest z góry określony. Jest on wyznaczony przez datę obowiązywania umowy między kontrahentami (zob. m.in. wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 września 2010 roku, sygn. akt I SA/Kr 997/10, wyrok WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 11 marca 2010 roku, sygn. akt I SA/Rz 20/10).

Trudno odmówić racji stanowisku NSA, który nie doszukał się charakteru usług ciągłej w usługach transportowych i spedycyjnych. Należy zgodzić się z poglądem Sądu, że pomimo tego, iż usługi takie mogą być świadczone na podstawie umowy obowiązującej przez dłuższy okres czasu, to jednak możliwe jest wyodrębnienie poszczególnych usług transportowych i spedycyjnych wykonywanych przez usługodawcę. To natomiast powoduje, że każda z takich usług powinna być traktowana jako odrębne świadczenie z punktu widzenia VAT, a więc w stosunku do każdej z takich usług podatnik powinien określić właściwy moment powstania obowiązku podatkowego.