We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że jako pracodawca przekazuje pracownikom towary i świadczy usługi, których koszt finansowany jest z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). Zapytał, czy świadczenia takie powinny być traktowane równorzędnie z prowadzeniem działalności gospodarczej, a tym samym czy powinny one podlegać opodatkowaniu VAT. W ocenie podatnika administrowanie majątkiem ZFŚS i podejmowane czynności techniczne mające na celu dystrybucję środków tego funduszu pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, a tym samym nie powinny one podlegać opodatkowaniu VAT.
Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe stwierdzając, że w świetle przepisów u.p.t.u. działalność ZFŚS podlega opodatkowaniu VAT.
Odmienny podgląd w sprawie zajęły jednakże WSA w Bydgoszczy oraz NSA. Uznały, że podmiot zobowiązany do utworzenia i administrowania ZFŚS podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, które pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Podmiot taki nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym. Wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. W konsekwencji podmiot, wykonując te czynności, nie działa w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. NSA zwrócił uwagę także na fakt, że świadczenia finansowane z ZFŚS dokonywane są nieodpłatnie. Podatnik ponosi koszty związane z administrowaniem funduszem nie pobierając z tego tytułu wynagrodzenia. Ten brak odpłatności powoduje z kolei, że działalność związana z ZFŚS nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT.
Teza
Z uzasadnienia omawianego wyroku wyprowadzić można następującą tezę:
„Podmiot administrujący zakładowym funduszem świadczeń socjalnych nie działa w charakterze podatnika VAT. W konsekwencji czynności związane z wykonywaniem świadczeń finansowanych z tego funduszu nie podlegają opodatkowaniu.”
Komentarz
Prezentowany wyrok powinien zainteresować wielu podatników, którzy w ramach obowiązków pracodawcy zobowiązani są do utworzenia oraz administrowania zakładowym funduszem świadczeń socjalnych, z którego z kolei finansowane lub współfinansowane są różnego rodzaju dodatkowe świadczenia na rzecz pracowników. Stanowisko Sądu przesądza bowiem, że świadczenia udostępniane pracownikom i finansowane z ZFŚS nie podlegają opodatkowaniu VAT, gdyż pracodawca administrujący funduszem nie działa w tym zakresie w roli podatnika VAT.
Omawiane zagadnienie jest przedmiotem ukształtowanej już linii orzeczniczej NSA. W podobnym tonie NSA wypowiedział się bowiem w wyroku z dnia 2 września 2008 roku, sygn. akt I FSK 1076/07, a pogląd tam wyrażony podtrzymał m.in. w wyroku z dnia 17 września 2010 roku, sygn. akt I FSK 1491/09, z dnia 15 października 2010 roku, sygn. akt I FSK 1511/09 oraz z dnia 22 października 2010 roku, sygn. akt I FSK 1727/09. Podobnie orzekają także wojewódzkie sądy administracyjne (tak. np. WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 7 maja 2010 roku, sygn. akt I SA/Wr 186/10).
W powyższym kontekście zadziwiające są stanowiska wyrażane przez organy skarbowe, które – pomimo wskazanej linii orzeczniczej – w dalszym ciągu uznają, że świadczenia finansowane z ZFŚS podlegają opodatkowaniu VAT (tak np. Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 29 grudnia 2010 roku, nr IBPP3/443-748/10/IK, z dnia 29 listopada 2010 roku, nr IBPP1/443-1130/10/AZb).
Właśnie z uwagi na ww. poglądy organów podatkowych podatnicy, w celu zabezpieczenia własnych interesów powinni rozważyć uzyskanie wiążącej interpretacji podatkowej w omawianej kwestii, względnie – jeżeli otrzymają niekorzystną dla siebie decyzję podatkową – zdecydować się na jej zaskarżenie do sądu administracyjnego, którego wyrok z dużym prawdopodobieństwem będzie dla nich sprzyjający.
